Alkali beslenme son yıllarda giderek popülerliği artan ve araştırmaya açık bir mevzu olarak gerek toplumsal medyada gerekse literatürde akademik çalışmalarda sıkça karşımıza çıkmaktadır.
Alkali diyetin temeli, kimi besinlerin daha az kimi besinlerin ise daha fazla tüketilmesi prensibine dayanmaktadır. Alkali diyet; et, süt ve eserleri, yumurta, tam tahıl ve işlenmiş besinlerin tüketiminin azaltılmasını; zerzevat, meyve ve bakliyat tüketiminin artırılmasını önermektedir. (1/4 ü kadar) Alkali diyet içeriğinde şeker, tuz ve et tüketimi büsbütün yasaklanmamakta, yalnızca ölçüsü azaltılmaktadır. Asit formundaki pestisit, antibiyotik ve hormonlara maruz kalan besinlerin yerine organik besinlerin tercih edilmesi gerektiği savunulmaktadır. Her 20 kg başına 1 lt alkali su tüketilmelidir. Bu türlü bir diyetle asidin azaltılması sonucunda bedende tartı kaybının ve optimal sıhhatin geliştirileceği belirtilmektedir. Tartı kaybı ile ilgili ispatlar hayli az olmasına karşın içerdiği besin ögeleri ile kemik ve böbrekler üzerine yararlı olabileceği söylenmektedir.
Alkali diyeti desteklemeyenler alkali diyetin kısıtlayıcı istikametlerini eleştirmekte ve beslenme yetersizliği yahut ortoreksiya üzere yeme bozukluklarına yol açabileceğini vurgulamaktadırlar
PH KAVRAMI: Bedendeki pH 1’den (en asidik) 14’e kadar (en alkali) derecelendirilir, nötral pH 7 olup kandaki optimal pH 7.2-7.4 aralığındadır
Kişilerin diyetleri yeteri kadar kalsiyum, magnezyum, potasyum ve öbür asit tamponlayıcı mineralleri içermiyorsa bu mineraller kemik, karaciğer ve kalp üzere dokuların depolarından çekilir ve önemli sorunlara yol açabilir. Ekseriyetle bireyler magnezyum, potasyum ve posadan yoksul; doymuş yağ asidi, kolay şeker, sodyum ve kloridden güçlü beslenmektedir. Bu çeşit beslenme renal asit-baz düzenleyici işlevleri azalmakta ve bunun sonucunda diyete bağlı metabolik asidoz artmaktadır. Düşük karbonhidratlı ve yüksek proteinli diyetler asit yükünü artırarak üriner sistemde değişikliklere yol açmakta; kanda ve pH düzeyinde değişime sebep olmaktadır. Böylelikle üriner magnezyum, sitrat ve pH düzeyi azalırken; üriner kalsiyum, çözünmemiş ürik asit ve fosfat düzeyi artmaktadır. Tüm bu sonuçlar böbrekte taş oluşum riskini artırmaktadır
Alkali diyetle yükselen bikarbonatın (potasyum olmadan) sağlıklı yaşlı şahıslarda kemik kaybını hafifletebileceği bulunmuştur Güncel literatürdeki sistematik derleme makalesinin sonucunda, osteoporozda kemik sıhhati için alkali diyetin diyet asit yüküne karşı hami olmadığı tarafında ispatlar bulunmuştur
Diyetle çok protein alımı ise yüksek renal asit yükü oluşturmakta; alkaliden varlıklı besinler yahut besin takviyesi alınmazsa tamponlayıcı sistem devreye girememekte ve oluşan asit yükü kemik yoğunluğunu azaltmaktadır
Sonuç olarak;
-
protein alımını azaltmaktan çok meyve ve zerzevat tüketim ölçüsünü artırmak daha yanlışsız olabilir.
-
Vücutta asit ve alkali olarak kabul edilen besinlerin tesirleri farklıdır.
-
Özellikle kemik, kalsiyum metabolizması ve asidoz üzerine olumlu tesirleri gözlenmiştir.
-
Çalışmalar devam etmesine karşın alkali beslenmeyi destekleyen net bilgiler yoktur, tartışmalar mevcuttur.
-
Savunucular ve aksi görüşler mevcut olduğundan daha çok araştırmaya ve hususun netlik kazanmasına gereksinim duyulmaktadır
