GÜNÜMÜZ KUTLU OLSUN!
Sağlığın korunması, sağlığın kaliteli olarak sürdürülmesi, hastalıklardan korunma, hastalık oluşumundan sonra tedavi etkinliğinin arttırılması ve böylece tedavi süresinin kısaltılmasında yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmenin temel bir etken olduğu bilinmektedir.
Halkın beslenmede bilinçlendirilmesi başta olmak üzere, okul beslenmesi, anne beslenmesi, bebek beslenmesi, yaşlılıkta beslenme, sporcu beslenmesi vb. gibi pek çok alanda diyetisyenler hizmet vermektedir.
Prof. Dr. Dyt. Ayşe Baysal önderliğinde 1969 yılında Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD) kurulmuştur. TDD 1986 yılından itibaren ilk mezunların verildiği tarih olan 6 Haziran’ı Diyetisyenler Günü ilan ederek her yıl çeşitli etkinliklerle kutlamalar yapmaya başlamıştır. Her yıl olduğu gibi bu yıl da bu güzel günde tüm meslektaşlarımın diyetisyenler gününü kutlarım. Günümüzü kutlayan aileme, arkadaşlarıma ve tüm danışanlarıma çok teşekkür ediyorum.
Diyetisyenliğin Kısa Tarihçesi
Beslenme kadar ‘sağlıklı’ beslenmenin tarihçesi çok eski zamanlara dayanmaktadır. İnsanlar hastalıkların tedavisinde besinlerden faydalanmayı yıllar öncesinde keşfetmişlerdir.
Tıbbın babası olarak bilinen Hipokrat bu konuyla ilgili ‘Diyetle tedavi edebileceğiniz hallerde ilaç tavsiye etmeyiniz.’ demiştir. Şu an da biliyoruz ki beslenme hem tedavi edici hem de koruyucu sağlık hizmetlerinde önemli bir yere sahiptir.
20. yüzyıla kadar diyet doktorlar tarafından belirlenmiş olup diyetisyenin meslek olarak tanımlanması 1899 yılına dayanır. İlk tanım şöyledir;
Diyetisyen, besin ve beslenme konusunda eğitim almış ve tanımlanan diyet tedavisini uygulayabilecek kişidir. Yıllar içinde mesleğimiz önem kazanmaya devam etmiş ve 1917 yılında Amerikan Diyetetik Derneği (ADA) adı altında ilk diyetisyenler derneği kurulmuştur. Amerika’dan sonra diğer ülkeler de Diyetetik Derneklerini kurmaya başlamışlardır.
ADA diyetisyen ihtiyacının karşılanması için diyetetik hizmetlerini 4 alana ayırmıştır. Bunlar;
1 -Tedavi Edici Diyetisyen: Kliniklerde hastaların ihtiyaçlarına uygun beslenme programları geliştirir, bunların uygulanmasını ve raporlanmasını sağlarlar.
2-Yönetici Diyetisyen: Toplu beslenme yapılan kurumlarda yiyecek içecek servisini, çalışan personeli eğiterek, fiyat kontrolünü ve servisin hijyenik olmasını sağlayarak yönetir.
3-Toplum Sağlığı Diyetisyeni: Sağlık ocakları, Ana-çocuk sağlığı merkezleri, bakanlık vb. yerlerde görev alarak, bireylere ve gruplara hastalıkları önlemek ve yaşam kalitesini yükseltmek amacı ile geliştirilmiş beslenme uygulamaları için danışmanlıklar yapar.
4-Eğitici Diyetisyen: Bir sağlık kurumunda ya da kendi ofisinde kişilere durumlarını değerlendirerek önerilerde bulunur. Çoğunlukla eğitim kurumlarında, sağlık kurumlarında ve spor takımları ile çalışırlar.
DİYETİSYEN KİMDİR?
Beslenme ve Diyetetik eğitim- öğrenimini başarıyla tamamlamış, beslenme ve diyetetik mezunu olması gereklidir. Yasal açıdan beslenme ve diyetetik alanında uzman olarak kabul edilen kişidir. Beslenme, vücudun çalışması için gerekli olan besin öğelerinin, besinlerle vücuda alınması, sindirimi, emilimi ve metabolize edilmesi basamaklarını içine alan bir süreçtir. Bu sürecin sağlıklı bir şekilde işlemesi ve sürdürülmesi için hangi besinlerin, nasıl, ne kadar, günde kaç öğünde nasıl hazırlanacağı pişirileceği gibi hususların bilinmesi yanında, bireylerin besine karşı duyarlılıkları olup olmadığı, beslenme alışkanlıklarının şekillenmesinde nelerin etken olduğu, beslenmenin ekonomik, sosyolojik ve psikolojik durumlardan nasıl etkilendiği ve bunlara bağlı besin ögelerine göre gruplandırılır ve bu gruplardan tüketilecek miktarlar kişilerin yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite, biyokimyasal değerleri ve bir hastalık durumunun bulunup bulunmaması gibi özellikleri dikkate alarak beslenme programına düzenleyen kişiye diyetisyen denir.
‘’ Diyetisyen, besin ve beslenme konusunda eğitim almış ve tanımlanan diyet tedavisini uygulayacak olan kişidir. ‘’
Ülkemizde Beslenme ve Diyetetik bölümü 1963 yılında kurulmuştur. Bugün Türkiye’de Beslenme ve Diyetetik alanında bilim uzmanlığı veren üniversite sayısı artmaya devam etmektedir.
Diyetisyenin Görevleri
Diyetisyen hasta ve doktor arasında bir arabulucu olarak çalışmakta ve hastanın (lezzet ve ilgi) ile doktorların istekleri çerçevesinde hastalığa uygun besin gereksinimlerini karşılayacak, kolay tüketilecek ve hastanın isteklerine uygun diyet düzenlemek için büyük çaba gösterir. Diyetisyenler sanıldığı gibi sadece zayıflama diyetleri uygulamazlar. Bunun yanında diğer görev alanlarını sıralayacak olursak;
- Kilo kontrolü sağlama (Zayıflama- Kilo Alma)
- Sporcu Beslenme Danışmanlığı
- Ana Çocuk Sağlığı Beslenmesi
- Hastalıklarda Beslenme
- Onkoloji Beslenmesi
- Diyabet Diyetisyenliği
- Renal Diyetisyen
- Enteral Parenteral Ünite Diyetisyenliği
- Bariatri Diyetisyeni
- Kurumlarda Yönetici Diyetisyen
Görüldüğü gibi bir diyetisyenin görevleri geniş kapsamlı olmakla birlikte çok da önemli. Doğru beslenmeyi yaşam tarzı haline getirebilmek, sağlıklı vücut ağırlığına kavuşabilmek, mevcut olan kronik hastalığın iyileştirilmesi ve tedavisi için bu konuda uzman olan diyetisyene başvurmanız gereklidir. Kulaktan dolma bilgilerle ya da işin uzmanı olmayan bir kişiden alınan beslenme programları sağlığınızı ciddi derecede tehlikeye sokabilir.
Neden bir Diyetisyenden Yardım Almalıyız?
Günümüzde neredeyse her şeyin cevabını google’da aratarak bulabiliyoruz. Hangi besinleri yememiz veya yemememiz gerektiğini, kalori hesabı gibi. Ancak bu bilgilerin ne kadarı doğru ve ne kadarı bu bilgileri bilimsel çalışmalara dayandırabiliyor. Bu noktada devreye tanıdıklar, akrabalar veya komşular girebilir. Kendi uyguladıkları diyetleri size önerebilirler. Ama her bireyin metabolizma hızı, fiziksel aktivitesi ve beslenme alışkanlıkları farklıdır. Bu yüzden her diyet bireye özel olmalıdır.
İdeal kilonuza ulaşmak için bir diyetisyene başvurduğunuzda;
- Diyetisyenin farklı ve profesyonel bir bakış açısından yararlanırsınız. Size sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırır ve önceden süregelen yanlış algılarınızı ortadan kaldırır.
- Bu süreçte birine karşı sorumlu hissettiğinizde hedefe bağlı kalmanız kolaylaşır ve motivasyonunuz artar.
- Piyasada dolaşan pahalı bitkilerden almayıp hem ekonominizi hem sağlığınızı korursunuz.
- Bilimsel verilere uygun bir diyet planı edinirsiniz.
Üç günde beş kilo diyeti, zayıflama detoksu gibi yanlış diyetlerin aksine kişiye özel sağlıklı beslenme planı edinirsiniz. Unutmayın hızlı verilen kiloların çoğu su ve kastan verilen kayıplardır. Önemli olan fazla kilonun büyük bir kısmını yağdan kaybetmektir. Ancak bu şekilde kalıcı vücut ağırlığı kaybı sağlanabilir.
Yazıyı toparlayacak olursak bir diyetisyen mesleğinin onurunu, kendi çıkarları üstünde tutmalıdır. Beslenmenin sağlığın korunması ve yükseltilmesinde bir temel taş olduğunun bilinciyle, bilgi ve deneyimlerini her kesimde ve her koşulda paylaşmalıdır. Ve unutmayın ‘Doğru besin seçimi tüm hayatınızı değiştirebilir. Kontrol sizde!’.
