Hayatımızda kıymetli bir yer teşkil eden Ramazan ayında dini bir vecibeyi yerine getirmek için oruç tutulmakta ve bununla birlikte bireylerin günlük yaşantılarında kıymetli değişiklikler olmaktadır. Ramazan ayında yapılan en değerli beslenme değişiklikleri ortasında oruç tutan şahısların günlük beslenme hali ve öğün sayısını değiştirip üç ana öğün olan günlük beslenme sisteminin iki öğüne indirilmesi ve bilhassa hamur işleri, tatlılar, kırmızı et, ekmek, pilav ve makarna tüketiminin artması yer almaktadır. Halbuki oruç tutarken sağlıklı ve çeşitli besin seçenekleri ile kâfi ve istikrarlı beslenmenin sağlanması temel olmalıdır. Ramazan ayında bireylerin yaş, cinsiyet ve fizikî aktivitelerine nazaran günlük almaları gereken güç, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral oranlarının değişmediği ve bu müddet zarfında da sıhhatin korunması açısından kâfi ve istikrarlı beslenmenin gerekli olduğu unutulmamalıdır.
Tıbbi olarak diyabetli bir hastanın oruç tutması sakıncalıdır. Ramazan ayının yaza denk gelmesi ve yaklaşık 17 saat süren açlık nedeniyle diyabetli hastalarda hipoglisemi (kan şekeri düşme krizi) yüksek tansiyon, beyin damar tıkanıklığı, inme ve göz tabanı kanaması üzere önemli problemler gelişebilir.Diyabetli hastanın oruç konusunda yapacağı birinci iş tabibinin görüşünü almak olmalıdır. Zira oruç tutmaya karar veren bir diyabetlinin tabip tarafından şayet uygun görülürse, tedavi ve beslenme programının yine düzenlenmesi gerekir. Hastanın bu hususta bilinçlenmesi ve ne yapacağını bilmesi son derece değerlidir.Oruç tutmaya karar veren bir kişinin hekim tarafından diyabet tipinin ne olduğu, organ hasarının olup olmadığı, insülin kullanıp kullanmadığı, kullandıysa hangi protokolü uyguladığının araştırılması gerekir.
Diyabette oruç açısından risk değerlendirmesi;
Oruç açısından diyabetli hastaları, üç farklı kategoride pahalandırmak mümkündür.
I.Grup : İnsülin direnci yahut zımnî şekeri olanlar ya da Tip 2 diyabet tanısı yeni konulmuş lakin şimdi şeker düşürücü ilaç kullanmayan diyabetliler bu küme içindedir.Bu kümedeki diyabetliler öbür kümelere nazaran daha düşük risk taşır.
II.Grup : Tip 2 (erişkin yaşta ortaya çıkan) diyabeti olan ve diyabete bağlı rastgele bir organ hasarı şimdi bulunmayan, şeker düşürücü haplarla ya da bazal insülinle diyabeti denetim altında olan diyabetliler de bu kümeye girer.Bu kümeye giren diyabetliler ileri risk grubundadır ve oruç tutması önerilmez.
III.Grup :Tip 1 diyabetliler, Tip 2 diyabetin ileri periyodunda olan, çoklu doz insülin kullanan, kan şekeri denetimi güç, gün içinde ani şeker düşmesi ve yükselmesi olan değişken seyirli diyabetliler ve diyabete bağlı organ hasarı olan hastalar bu kümesi oluşturur.
Bu hastalar çok yüksek yaşamsal risk altındadır. İleri derecede hastalığı olduğu için oruç tutmaları tıbben uygun değildir ve katiyetle önerilmez!
Diyabetli hastalara ramazan için teklifler ;
-
Diyabetli iseniz, oruç tutup, tutmama konusunda doktorunuza danışın.
-
Diyabetinizle ilgili kesinlikle risk değerlendirmesi yapın.
-
Yüksek riskli gruptaysanız (İnsüline bağımlı diyabet, diyabete bağlı organ hasarlarının olması vb) kesin olarak oruç tutmayın.
-
Oruç tutmaya karar verdiyseniz kan şekeri ölçümlerini tertipli ve sık yapın. Kan şeker ölçümü orucu bozmaz.
-
Uluslararası Diyabet Federasyonu 2016 tekliflerine nazaran kan şeker ölçümleriniz 70 mg/dl altına inerse ya da 300 mg/dl’nin üzerine çıkarsa orucu sonlandırılmalıdır.
-
Beslenme programınıza dikkat edin, hekim ve diyet uzmanı tekliflerini göz önünde tutun; kilo almayın.
-
Hipoglisemi (şeker düşmesi) için kesinlikle tedbirinizi alın.
-
İlaç tedavisini atlamayın, ilaç programı için kesinlikle hekiminize danışın.
