İnsülin, pankreasın beta hücrelerinden salgılanan bir hormondur.
İnsülinin misyonu bedenin glukozu güç olarak kullanmasına yardım etmektir.
Pankreas rastgele bir özel durum yoksa, yediğimiz yemeğe eş paha olarak insülini salgılar.
İNSÜLİNİN MİSYONU NEDİR?
Yediğimiz besinler sindirilip kan yoluyla glikoz halinde hücrenin kapısına gelir ve insülin burada anahtar üzere davranır.
Her kapının açılması için sırf bir insülin vazifelidir ve insülin aktif bir biçimde çalışıyorsa anahtar üzere kapıyı açar ve glikozun hücreye geçişi sağlanır.
Bu sayede kandaki glikoz hücrede güç olarak harcanır.
Kandan hücrelere glikoz geçişini sağlayan insülin, böylece kan şekerini düşürür.
İNSÜLİN DİRENCİ NEDİR?
Hücrelerin insüline cevap vermeyip, insülinin komutlarını yerine getirmemesi insülin direnci olarak isimlendirilir.
Kan glikozu hücrenin kapısına gelir ancak insülin vazifesini yapamadığı yani kapıyı açamadığı için glikoz hücre içine giremez ve kanda glukoz yükselmeye başlar.
Pankreas ise kan glikozunu olağan seviyede tutabilmek için daha fazla insülin salgılamaya başlar.
Hem kan şekeri hem de kanda insülin seviyesi yüksektir ancak beden hala güç harcayamıyor demektir. Bu durum artık insülin direnci neden olur.
İnsülin direnci Tip2 diyabetten bir evvelki duraktır.
İNSÜLİN DİRENCİ SEBEPLERİ NELERDİR?
Artmış bel etrafı (erkeklerde>102, kadınlarda>88 olması)
Obezite
Sedanter yaşam
Uyku bozuklukları
Hipertansiyon
Yüksek trigliserid seviyeleri ( İD için hem sebep hem sonuç olabilir)
Polikistik over sendromu
Genetik yatkınlık
45 yaşın üzerinde olmak
İNSÜLİN DİRENCİ TANISI VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Açlık kan şekeri ve insülin düzeyinize bakılarak bir formülasyonla hesaplanan HOMA-IR pahası 2,5 ve üzerinde ise insülin direnci tanısı konabilir.
———
İnsülin direncini saptamanın en düzgün yolu kan glukoz seviyelerine baktırmak olsa da beden evvelce birtakım belirtiler de vermeye başlar.
Bunlar:
• Süratli kilo artışı
• Diyet yapmanıza karşın kilo verememe
• Daima açlık hissetme
• Yemeklerden sonra yorgunluk, halsizlik
• Uyku basması
• Gün içinde acıkma ataklarının olması
• Tatlı yediği halde tatlı isteğinin artması
• Yemek sonrası tatlı isteğinin olması
• Terleme, sık idrara çıkma
• Konsantrasyon bozukluğu
• Unutkanlık
• Kan yağlarında ki bozukluklar
• Bir cilt hastalığı olan Akantozis nigrikans. (Cilde renk veren pigmentin artışına bağlı olarak cildin yoğunlaşması ve dokusunun kadife üzere yumuşaması durumudur. Bilhassa boyun, koltuk altı, kasık ve eklemlerin iç kısımlarında oluşur.)
İNSÜLİN DİRENCİ TEDAVİSİ VE BESLENME ÖNERİLERi
İnsülin direnci tedavisinde kullanılan birtakım ilaçlar olsa da kişinin mevzu hakkında bilgilendirilmesi ve bu hususta hayat usulünde kalıcı değişiklikler yapması kesin tahlildir zira tek başına ilaç tedavisi esasen kâfi değildir.
Hiç ilaç kullanmaya gerek kalmadan insülin direncini yenmekte tabi ki mümkündür. Lakin bu mevzuda en hakikat kararı bir endokrinoloji uzmanı verecektir.
• Tedavide ki birinci gerçekçi maksat şayet fazla kilodaysak zayıflamak hatta 6 aylık bir müddette beden tartısının %10unu kaybetmek olmalıdır.
• İnsülin direnci için diyet teklifleri büsbütün sağlıklı beslenme prensibine dayanır.
• Karbonhidrat alımını azaltmak ve glisemik indeksi düşük besinler tüketmek kan şekeri regülasyonu için kilit noktadır.
• Şeker ve şeker içeren tüm besinlerden uzak durmalısınız.
• Meyvelerin suyunu sıkmak yerine kendisini tüketmelisiniz zira meyveler tıpkı vakitte lif içerirler ve bu sayede kan şekerini daha yavaş yükseltirler.
• Hakikat porsiyonda meyve tüketmek kan şekerinizi denetim altına almanızı kolaylaştırır.
• Beyaz ekmek yerine tam buğday, tam çavdar ekmeği, pirinç yerine bulgur tercih etmelisiniz.
• Yoğurt, kefir, pancar üzere probiyotik besinleri beslenmenize eklemelisiniz.
• Yeşil çay, zerdeçal, zencefil ve tarçını kesinlikle beslenmenize ekleyin.
• Omega-3 alımınızı arttırın.
• D vitamini alımını arttırmakta insülin direncini kırmak için çok değerlidir zira düşük D vitamini seviyesi insülin direnci ve tip2 diyabet riskini arttırır.
• Sistemli idman yapmak ve daha etkin bir ömür sürmek insülin direncini yenebilmek için olmazsa olmazdır.
• Kaliteli bir uyku uyumalı, gerilim idaresini öğrenmelisiniz.
• Günde asgarî 2litre su içmelisiniz.
