Okul çağı büyüme ve gelişmenin süratli olduğu, hayat uzunluğu sürebilecek beslenme alışkanlıklarının büyük ölçüde oluştuğu bir devirdir. Okul çağı çocuklarının yetersiz, istikrarsız yahut aşın beslenmesi sonucunda aşağıda belirtilen istenmeyen birtakım sıhhat sıkıntılar ortaya çıkabilir.
-
Büyüme ve gelişmeleri geri kalır. Bu gerilik büyüme periyodu bitinceye kadar telafi edilmezse, erişkinliğe yansır ve bu çocuklar boyca kısa, zayıf ve güçsüz birer yetişkin olurlar.
-
Enfeksiyon hastalıkları sık ve ağır seyreder.
-
Özellikle kız çocuklarında menstrüasyonun da (adet görme) tesiriyle demir yetersizliği anemisine (kansızlık) sık rastlanır.
-
Ergenlik devrinde, kemik yoğunluğu en üst seviyeye erişmektedir. Bu devirde kalsiyumun yetersiz tüketimi, ileri yaşlarda görülen osteoporoz için bir risk faktörü oluşturmaktadır.
-
Dengesiz beslenme sonucu şişmanlık, değerli bir sorun olarak ortaya çıkar. Çocukluk devrindeki şişmanlık ileri yaşlara yansır ve yüksek tansiyon, kan yağlarında artış, kalp-damar hastalıkları, şeker hastalığı üzere kronik hastalıklara yer hazırlar.
Sabah kahvaltısı:
Bütün gece süren açlıktan sonra günün en değerli öğünü sabah kahvaltısıdır. Kahvaltı etmeyen çocuk uzun müddet aç kaldığı için kendini güçsüz hisseder, dikkat, çalışma ve öğrenme yeteneği azalır, okul başarısı düşer. Bu nedenle, her sabah kesinlikle kahvaltı yapılmalıdır.
Kahvaltı için birtakım örnekler:
-
Bir bardak süt, bir yumurta, beş adet zeytin, ekmek, meyve yahut domates.
-
Bir bardak meyve suyu, peynirli omlet, ekmek.
-
Bir bardak süt, tahıl gevreği, meyve.
-
Bir bardak süt, tahin pekmez yahut tahin helva, ekmek, meyve.
-
Bir bardak süt, ekmek, 3-4 ceviz içi ya da fındık ezmesi, meyve.
-
Mercimek yahut tarhana çorba, ekmek, meyve.
ÖNERİLER
-
Her öğünde 4 temel besin kümesinde yer alan yiyeceklerin tüketilmesine ihtimam gösterilmelidir.
-
Günde en az 2 su bardağı süt içme alışkanlığı edinilmelidir.
-
Günde en az 5 porsiyon sebze-meyve tüketilmelidir.
-
Günde en az 8-10 bardak sıvı tüketilmelidir.
-
Yemekler yavaş ve âlâ çiğneyerek yenilmelidir.
-
Gelişi hoş diyet yapılmamalıdır.
-
Düzenli olarak idman yapılmalıdır.
-
Düzenli ve kâfi uyunmalıdır.
-
Televizyon ve bilgisayar karşısında daha az vakit harcanmalıdır.
-
Temiz ve mikropsuz besinler tüketilmeli, çiğ zerzevat ve meyveler bol su ile yıkamadan yenilmemeli, açıkta satılan besinler tüketilmemelidir.
-
Çay, gazlı içecekler yerine taze sıkılmış meyve sulan, süt yahut ayran tercih edilmelidir.
-
Öğün ortalarında şekerli besinlerin tüketilmesinden kaçınılmalıdır. Bu besinler yenildiği ve içildiği vakit dişler fırçalanmalı ya da ağız bol su ile çalkalanmalıdır.
-
Eller yemeklerden evvel ve sonra kesinlikle yıkanmalıdır.
-
Yemek yerken farklı çatal, kaşık, bıçak, tabak ve bardak kullanılmalıdır.
-
Çocukların uzunluk uzunlukları ile yüklerine dikkat edilmeli ve izlenmelidir.
-
Düzenli güneşlenerek kâfi D vitamini almalarına ihtimam gösterilmelidir.
Beslenme çantası
Öğrenciler okul etrafında açıkta satılan besleyici bedeli düşük ve sıhhatsiz besinleri tüketmemelidir. İmkanlar çerçevesinde aşağıda 1. kümede bulunan besinlerden seçerek ekmek ortasına konulabilir. Bunun yanında 2. kümedeki güzel yıkanmış zerzevat yahut meyveler öğrencilerin vitamin muhtaçlığını karşılayacaktır. İçecek olarak ayran yahut süt âlâ bir seçimdir.
1. KÜME:
Haşlanmış yumurta, peynir, ızgara köfte, haşlanmış tavuk, haşlanmış et
2. KÜME:
Mevsimine uygun, düzgün yıkanmış, taze zerzevat ve meyvelerden biri (domates, salatalık, marul, havuç, mandalina, elma, üzüm, kiraz, erik gibi)
Ve sevgili anne-babalar unutmayın, beslenme çantasının her gün çok âlâ temizlenmesi gerekir.
