Gıda katkı unsurları besinlerin raf ömrünün uzatılması , besinlerin duyusal özelliklerinin geliştirilmesi ,kalite karakteristiklerinin korunması ve besin hazırlanmasına yardımcı olarak besleyici pahasının korunması hedefleriyle bugün besin bölümü tarafından kullanılmaktadır.
Gıda katkıları sanayi ihtilali sonrası ağır bir halde kullanılmaya başlandıysa da besin katkılarının tarihi milattan evvelki periyoda dayanmaktadır. Tuz ve odun tütsüsü bilinen en eski katkı unsurlarıdır. Besin boyalarının kullanımı ise (M.Ö 3500) eski Mısır’a dayanır.
Gıda katkı hususlarının tarihî gelişimleri iki tesir ile şekillendi;
Gıda saklama sistemlerine gereksinim
Gıdanın mevcut kalitesinin daha uygun algılanması
Gıda katkı hususlarının dünyadaki pazarı 1900’lü yıllarda 10 milyar dolara ulaşmış olup, günümüzde çok daha büyük sayılarla tabir edilmektedir. Günümüzdeki birçok besin katkı hususu gelişen teknolojiyle birlikte 19. yy başlarında bulunmuştur.
İlk kayıt 1800’lerde kalsiyum fosfatlarla olmuştur. Son 30 yıldır kullanılan katkı hususlarında patlama yaşanmaktadır.. Birçok aroma/lezzetlendirici olmak üzere toplam altı bin civarında katkı unsuru bulunuyor. Günümüzde 2000’ den fazla katkı unsurunun kullanımına müsaade verilmiştir.
Gıda katkılarının etikette bildirimi için 2 format kullanılabilmektedir;
“katkının fonksiyonu ve adı”,
“katkının fonksiyonu ve E kodu” daha yaygındır.
Tüketicinin besin etiketini okuması ve E kodunu bilmesi çok değerlidir. E kodu, toksikolojik araştırmaları tamamlanan ve zararsızlık dozu belirlenen besin katkı unsurlarına verilen milletlerarası bir simgedir. Tüm spesifikasyonu belirlenmiş besin katkılarına verilen kodları gösterir. Bir güvenliğin sözüdür. Lakin limitler standarttır. Yaş kümelerine ve cinsiyete spesifik limitler mevcut değildir.
Limitler bize bir katkı unsurunun hastalık oluşturmayacak formda bir besine ne kadar eklenebileceğini söyler. Gün içinde birkaç paket katkılı besin tükettiğinizde rastgele bir hastalığa sebebiyet vermeyeceğini garanti edemez. Daha da değerlisi limitler yetişkinler içindir örneğin bir çikolataya katkı hususu eklerken o hususun limiti 60 kilo bir beşerde kg’ı başına 2 ünite olduğu için 120 ünite eklenir. Bu çikolatayı 30 kg yükündeki bir çocuk tükettiğinde kg’ı başına 4 ünite katkı unsuru bedenine girmiş olur. Bu çocuk o katkı hususu için belirlenen limitin 2 katını almış olur.
Tablolarda günlük hayatta kolay kolay erişilebilen ve çocukların da tükettiği besinlerde bulunan katkılar ve sıhhat tesirleri verilmiştir.