Yaşamın en temel muhtaçlığı olan beslenme, fizyolojik olmasının yanı sıra davranışsal bir bilim olması sebebi ile kâfi ve istikrarlı beslenme için güzel bir beslenme alışkanlığı kazanılması gerekmektedir. Beslenme alışkanlıkları, bireyden bireye, yaşa, cinsiyete, yaşanılan topluma, inançlara, tüketilen besin kümeleri üzere birçok faktöre bağlı olarak değişmektedir. Beslenme alışkanlığının kazanıldığı en değerli periyot hayatın birinci dönemleriyken çeşitli sebeplerden ötürü değişmesi beklenen en riskli periyot okul çağıdır.
Okul çağı, 6-12 yaş kümesini kapsayan fizikî, bilişsel, toplumsal büyümenin ve gelişmenin hızlandığı, duygusal gelişim suratının arttığı, ömür uzunluğu sürecek davranışların kazanılmaya başlandığı devirdir. Bu yüzden kâfi ve istikrarlı beslenme kadar, uygun geliştirilmiş beslenme alışkanlıkları da edinmek ileride ortaya çıkabilecek beslenme problemlerini önlemekte ve çocuğun gelişimine katkı sağlamaktadır.
Okul çağı devrinde toplum ömrüne birinci sefer şuurlu olarak katılan çocuk; konuttan aileden farklı bir etrafa alışıyor, beslenme alışkanlıkları gelişiyor, konut dışında arkadaşlarıyla yemek yemeye başlıyor, besin öğesi ihtiyaçları artıyor. Yapılan araştırmalar kâfi besin çeşitliliğini sağlayamayan, yanlış beslenme alışkanlıkları kazanan çocukların büyüme ve gelişme suratında azalma, konsantrasyon bozuklukları, öğrenme kapasitesinde azalma ve aktivite suratında azalma üzere hem fizikî hem de zihinsel istikametten geri kaldıklarını göstermektedir. Bu nedenle çocuğun beslenmesinde emel; olağan, sağlıklı büyüme ve gelişme ile olumlu beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasını sağlamaktır.
Çocuklarda beslenme; çocuğun yaşına, cinsiyetine, beden yüküne, fizikî aktivitesine nazaran düzenlenmelidir. Okul çocuklarının beslenmesinde; besin çeşitliliğinin sağlanması, sağlıklı beden yükünün korunması, makrobesin öğelerinin (karbonhidrat, protein, yağ) istikrarlı dağılımı, vitamin ve minerallerin kâfi seviyede alınması, şeker ve şekerli besinlerin sonlandırılması temel beslenme unsurlarıdır. Bu prensipler için besin kümelerini inceleyecek olursak;
1. Süt, peynir ve yoğurt; çocukların güçlü kemiklere, dişlere ve kaslara sahip olması için gerekli olan protein, kalsiyum ve D vitaminini sağlar. Bu kümeden günde 2-3 porsiyon tüketilmelidir.
2. Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagil, yağlı tohumlar; güçlü kaslar için gerekli olan proteini, demir, çinko, iyot ve B vitaminlerini sağlar. Bu besinlerden günde 2- 3 porsiyon tüketilmelidir.
3. Ekmek ve tahıllar; B vitamini, demir, mineral ve posa içerir. İçerdiği yüksek orandaki karbonhidrat sebebi ile çocukların aktiviteleri için gereken enerjiyi sağlarlar. Bu küme besinlerden günde 5-9 porsiyon tüketilmelidir.
4. Sebzeler; A ve C vitamini, kompleks karbonhidratlar ve posa içerir. Ayrıyeten makul ölçülerde B vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve başka mineralleri içerir. Günde 3-4 porsiyon tüketilmelidir.
5. Meyveler;A ve C vitamini, potasyumu ve başka mineralleri içerir. Hastalıklara karşı direncin oluşumunda, hücre yenilenmesi, doku onarımıve deri ve göz sıhhatinin korunmasında, bilişsel işlevlerin korunmasında, kemik ve diş sıhhatinin korunmasında, barsakların tertipli çalışmasında tesirlidir. Günde 2-3 porsiyon meyve tüketilmelidir.
Çocuklarınızın günlük gereksinim duyacağı ölçülerde ve çeşitlikte besin öğesini içeren örnek bir menü aşağıdaki üzeredir:
KAHVALTI
-
1 su bardağı süt YA DA taze sıkılmış meyve suyu
-
1 yumurta
-
1-2 dilim peynir
-
2 tatlı kaşığı bal/reçel/pekmez
-
4-5 adet zeytin
-
2 ince dilim esmer ekmek
KUŞLUK
-
1 orta uzunluk meyve
ÖĞLE
-
6 yemek kaşığı zeytinyağlı YA DA kıymalı YA DA etli zerzevat yemeği
-
3-4 yemek kaşığı makarna YA DA pilav
-
Salata
İKİNDİ
-
1 su bardağı süt + 1 porsiyon meyve YA DA 1 küçük kutu meyveli yoğurt
AKŞAM
-
1 kâse çorba
-
2-3 köfte büyüklüğünde et/tavuk/balık YA DA kurubaklagil yemeği
-
2 dilim ekmek
YATMADAN 2 SAAT ÖNCE
-
7-8 adet fındık YA DA ceviz
-
1 orta uzunluk meyve