SPORCULAR SAĞLIĞINA DİKKAT ETMELİ

Doğru yapılan spor, insan vücuduna ve ruhuna sağlıklı bir ömür sürmek için olumlu dayanak sağlar. Spor yapmayı düşünen şahısların kesinlikle bir doktor denetiminden geçirilmesi ve ilgilenilen spor koluyla ilgili risk faktörlerinin belirlenmesi önerilir. Bilhassa genç yaşta spora başlamada hekimin spor kolu seçiminde yönlendirici rolü kıymet kazanmaktadır.

Spor sağlıklı olabileceği üzere abartıldığında vücuda ziyan da verebilir. 40 yaş üzeri, kronik hastalık öyküsü olanlarda, spora başlamadan evvel bilhassa kalp damar sistemi yakından değerlendirilmeli, eklem sıkıntıları değerlendirilmelidir. Genç atletlerde kardiyak riski azaltmak için kardiyovasküler durum kıymetlendirilmesi yapılmalıdır. Bu bağlamda yapılacak sporun seviyesi ve tipini tabibe danışmak gerçek olacaktır.

Sporcu sıhhati için beslenme çok değerlidir. Kas glikojen deposunu dolu tutmak için sportmen diyetinin ekmek, pilav, patates, makarna ve unlu besinler üzere kompleks karbonhidrattan; yulaf-kuru üzümlü düşük yağlı eserlerden, kuru fasulye -nohut, barbunya -mercimek üzere besinlerden güçlü olması gerekir. Proteinlerin fazla alınması kas kitlesini artırmaz, bilakis bedenden su ve kalsiyum atılımını artırarak su kaybına yol açabilir, böbrekleri yorabilir. Yağlı besinlerin alınması da atlette sınırlanmalıdır, fazla alımı kilo alımı ve performans kaybına, az alımı ise yağda eriyen A,D,E,K vitaminlerinin emilim azlığına yol açar. A,C,E vitaminleri spor sırasında oluşan özgür radikal atılımını hızlandırır ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Eksikliklerinde sakatlanma riski artar. Performansı artırmak için demir, kalsiyum ve çinko dayanağı değerlidir. Spora başlamadan 2 saat evvel 3 bardak su içilmesi ve günde en az 2 litre su alımı sportmen için çok değerlidir.
Uyku sistemi atlet sıhhatinde dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Gece en az 7-8 saatlik uyku gerekmektedir. Büyüme hormonu ve melatonin en çok gece salgılanmaktadır. Bu hormonlar bedende hasarlı dokuların yenilenmesini hızlandırır. Büyüme hormonu azaldığında kilo ve konsantrasyon sorunları oluşur. Bedenin tamirat sistemi azalır.
İdmanlar ortası dinlenme süreci atlet sıhhatinde çok kıymetlidir. Rejenere olamamış (yenilenmemiş) beden yorgun, fiziki ve ruhsal olarak isteksiz ve de güçsüz olacağından daha kolay yaralanmaya neden olur. Yeteri kadar dinlenilmeden yapılacak çok yüklenmeler ile ilgili başka bir sorun ise önemli performans düşüklüğü ile karakterize olan SÜRANTRENE durumudur. Günler-haftalarca süren kalıcı kronik bir yorgunluk ve kalıcı bir performans düşüklüğüne verilen isimdir. Burada kastedilen idmanları takiben ortaya çıkan kısa vadeli yorgunluk, süreksiz performans düşüklüğü değildir. Ekseriyetle uyku kalitesinde bozulma, cinsel içgüdü ve iştah kaybı, his durum bozukluğu, çaba isteğinde azalma üzere yakınmalar ve depresyon eşlik eder. Birkaç haftalık tam istirahate karşın yakınmalar gerilemeyebilir.

Spor yaralanmalarını en aza indirmek için saha içinde ve dışında gerekli önlemlerin alınması; emniyet arası, tabanın muntazamlığı, aydınlatma faktörleri, giysi ve ayakkabı konforu da atlet travmalarını önlemede kıymetlidir.

Egzersiz hazırlığı atlette, travma ve yaralanmaları önlemede kıymetlidir. Spora başlanmadan ısınma antrenmanlarıyla başlanıp,yavaş yavaş idman seviyesini artırarak kas iskelet sistemi ve kardiyovasküler sistemi korumuş oluruz. Spor sonrası antrenmanı birden sonlandırmadan yavaş yavaş azaltarak,kaslarda laktik asit birikimi ve bunun oluşturacağı tesirler önlenmiş olur.
Spor yaralanmalarının tedavisinde maksat, sporcuyu, sakatlığın uzamasına yahut tekrarlamasına neden olmayacak en kısa müddette mümkün olabilecek en âlâ performansla spora döndürmektir.

Başa dön tuşu