Tip 2 Diyabet tüm dünyada en yaygın olarak görülen ve Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ)
tarafından da kabul edilen metabolik bir hastalıktır. Tip 2 diyabet hastalarında kan glukoz
seviyelerinin denetim altında tutulması hayat kalitelerini arttırmada en değerli etkendir.
Kontrol edilemeyen kan glukoz düzeylerinin körlük, böbrek hasarı ve hudut harabiyetine
neden olduğu da artık kanıtlanmıştır. Kalp hastalıkları da denetim edilemeyen Tip 2 diyabet
hastalarında görülen bir öteki risk faktörüdür.
Kontrolsüz diyabet, hiperglisemiye yol açarak vakitle başta kalp-damar sistemi, göz,
böbrek, hudut sistemi olmak üzere bedenin bütün sistemlerini etkileyen komplikasyonların
gelişmesine neden olur. Ayrıyeten, diyabetli hastalarda infeksiyon gelişme riski, diyabeti
olmayanlara oranla daha yüksektir. Kardiyovasküler hastalıkların prevalansı, insidansı ve
mortalitesi diyabetli hastalarda, diyabeti olmayan akranlarına kıyasla 2-8 kat daha yüksektir.
Tüm dünyada böbrek yetersizliğinin ve travma-dışı amputasyon olgularının en yaygın nedeni
diyabettir. Diyabetli hastalarda alt ekstremite amputasyon riski diyabeti olmayanlara oranla 25
kat yüksektir. Bilhassa gelişmiş ülkelerde diyabet en sık görme kaybı ve körlük
nedenlerinden biridir.
Obez ve Tip 2 Diyabet hastalarında yapılan deneysel çalışmalar, tarçın tüketiminin
trigliserid, toplam kolesterol ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) serum seviyelerini
düşürdüğü görülmektedir. Tarçının Tip 2 diyabetli hastaların durumlarını yönetmede de
önemli ölçüde tesirli olduğu düşünülmektedir.
Hangi Tarçın Çeşidi Ne Kadar Tüketilmelidir?
Tarçın, Asya kültüründe klâsik olarak hasat edilen bir ağaçtır. Tarihi 4000 yıl
öncesine dayanan en eski bitkisel ilaçlardan biridir. Seylan tarçını (Cinnamomum zeylanicum)
ve Çin tarçını (Cinnamomum cassia) olmak üzere iki kıymetli çeşidi vardır. İnsülin mekanizması
üzerinde tesirli olan tarçın çeşidi ise Çin tarçınıdır.
Tarçının faydalı olabilmesi için kullanılan ölçü ve mühletin değerli olduğu, taban etki
için günde en az 1-2 gram Çin tarçınının bir-iki ay kullanılması gerekliliği belirtilmektedir.
Kan şekeri olağan olan şahıslarda kan şekeri üzerinde rastgele bir tesiri görülmediği, sadece
Tip 2 diyabetikler ve prediyabetiklerin kan şekeri üzerinde tesirli olduğu çalışmalar sonucunda
görülmüştür.
Bizim mutfağımızda kullanılan tarçın tipi uçucu yağında bulunan öjenolün verdiği
güzel aroma nedeniyle Seylan tarçınıdır. Halbuki kan şekeri ve insülin direnci üzerinde
etkinliği tespit edilen tarçın tipi ise Çin tarçınıdır. Çin tarçını uçucu yağında öjenol
bulunmadığı için kokusu Seylan tarçını kadar cazibeli değildir. Kan şekeri üzerinde etkili
bileşenlerden biri olan sinnamaldehit oranı Çin tarçınında daha yüksek orandadır. Dolayısıyla
diyabet hastaları için Çin tarçını tercih edilmesi daha gerçek olacaktır. Bir öbür dikkat çekici
sonuç ise, Çin tarçınının tesirinin metformin ile tıpkı düzeyde bulunmuş olmasıdır. Diğer
taraftan, yenilen tarçın tozu ölçüsünün abartılması ile kumarin içeriğine bağlı kimi yan
etkilerin görülme riski kelam mevzusudur Bu nedenle, çay halinde demlenip içilmesi ya da sulu
özütünü içeren kapsüllerin tercih edilmesi daha yanlışsız bir uygulama olacaktır.
Kaynaklar
1) Mirfeizi, M. Mehdizadeh Tourzani, Z. Mirfeizi, Z. Asghari Jafarabadi, M. Rezvani, H.
Afzali, M. Gholami, M. (2015). Controlling diabetes mellitus type 2 with herbal
medicines: A Triple blind, randomized clinical trial of efficacy and safety. Controlling
T2DM with Herbal Medicine.
2) Ashley N. Hoehn ve Amy L. Stockert. (2012). The Effects of Cinnamomum Cassia
on Blood Glucose Values are Greater than those of Dietary Changes Alone. Nutrition
and Metabolic Insights. 2012:5 77–83
3) T.C. Sıhhat Bakanlığı. Türkiye Halk Sıhhati Kurumu. Türkiye Diyabet Programı.
2015-2020
4) Bruna P. Lopes, Thaiane G. Gaique, Luana L. Souza, Gabriela S. M. Paula, George E.
G. Kluck, Georgia C. Atella, Anne Caroline C. Gomes, Naomi K. Simas, Ricardo M.
Kuster, Tania M. Ortiga-Carvalho, Carmen C. Pazos-Mouraa and Karen J. Oliveira.
(2015). Cinnamon extract improves the body composition and attenuates lipogenic
processes in the liver and adipose tissue of rats. Food Funct., 2015, 6, 3257–3265
5) Bingöl, N. ve Akbulut, G. (2012). Tip 2 Diyabet ve Tarçın. Bozok Tıp Derg. 2012:3
39-46