TÜKETMEDEN ÖNCE BİR KEZ DAHA DÜŞÜNÜN!

Sağlığımızın korunması ve canlılığımızın sürdürülebilmesi için gerekli bir numaralı sıvı: SU. Evet, bugün ailenizin diyetisyeni size suyun neden, ne vakit, ne kadar ve nasıl içilmesi gerektiğinden bahsedecek!

Bir düşünelim. İnsan yemek yemeden haftalarca yaşayabilir lakin susuzluğa birkaç günden fazla dayanabilir mi?

Sahi! Bedenimizin su oranı kaçtı?

Yaşa ve cinsiyete nazaran değişse de genel olarak insan bedeninin yüzde 50-60’ı sudan oluşur. Su oranı yaşlandıkça azalmaktadır. Azalan suyun yerini yağ dokusu almaktadır. Kas dokusuyla bedendeki su oranı ortasında müspet bir ilgi vardır. Kas dokusunun yanı sıra kanın yüzde 92’si, kemiklerin yüzde 22’si, beynin yüzde 75’i sudur. Anlayacağınız su hayatımızın vazgeçilmez sıvısıdır!

SUYU NEDEN İÇELİM?

-Organ ve dokuların korunmasında vazifelidir.

-Bağırsakların faal çalışması için posa alımı, fizikî aktivite ve su alımı 3 değerli olmazsa olmaz kuraldır. Yani su kabızlığın önlenmesinde vazifelidir.

-Mineral ve öteki bileşenlerin beden tarafından emilebilir hale gelmesinde vazifelidir.

-Vücut ısısını istikrarlar.

-Eklem kayganlığını sağlar.

-Toksinlerin uzaklaşmasına yardımcı olarak böbrek ve karaciğer hastalıkları için riskleri azaltır, hücrelere oksijen ve besin bileşenlerini taşır.

-İçilen suyun %75-80’ini beyin kullanılır. Kâfi su alımı beyin işlevlerinin düzgün gerçekleşmesini sağlar. Bu sayede baş ağrısı, unutkanlık, dikkat dağınıklığı ve depresyonun önlenmesi sağlanmış olur.

-Spor yapıldıktan sonra kas içinde biriken laktik asit adale ağrılarına neden olur. Bu ağrıların dağıtılmasında su tüketiminin değerli bir yeri vardır.

-Vücudun besinleri sindirmesini ve artık unsurların bedenden uzaklaştırılmasını sağlar. Böylelikle bedenin çalışma suratına takviye verir. Dolaylı olarak kilo kaybına yardımcı olur.

SUYU NE VAKİT İÇELİM?

-Öğünlerden 15 dakika yahut 30 dakika evvel tüketilen su metabolizmanızı hızlandırır. Midenizde hacim oluşturarak öğünde fazla besin tüketmenizi maniler. Yemekle bir arada su tüketildiğinde ise mideye daha az besin alınmış olur. ‘Oooo olağanüstüymüş daha az yemek daha az kalori.’ diyenleriniz olabilir. Lakin durum tam olarak bu türlü değil. 😉 Şayet yemekte su içme üzere bir alışkanlığınız varsa evet bunu devam ettirebilirsiniz. Fakat bu türlü bir alışkanlığınız yoksa yemeklerde su tüketmemeye dikkat etmelisiniz. Zira bir öğünde sıvıyla birlikte midenizin alabileceği kapasite belirlidir. Su içemediğiniz günlerde kalan kısmı da yemekle doldurma isteği gerçekleşir ve daha fazla besin tüketilmiş olur. Buda daha fazla besin yani daha fazla kalori demek!

-Aynı vakitte suyun yemeklerden 30 dakika evvel tüketilmesi bilhassa gastrit, dumping sendromu, mide ekşimesi, ülser, kolit, hazımsızlık yahut gaz sorunu olan bireylerin yemekte tükettikleri besinlerin sindirimini kolaylaştırmalarında tesirlidir.

-Yemeklerden yaklaşık 2 saat sonra içilen su besinlerin yıkımıyla oluşan dehidratasyona mani olur. O an ‘Acıkıyor muyum?’ Diye düşündüğün ve açlığın ile susuzluğunu karıştırdığın andır. Ve asıl tehlike tatlılara ve atıştırmalıklara yönelmen! Bu nedenle öncelikle suyu kâfi içtiğine emin ol ve boş güç alımını engelle!

-Vücudun çok sıvı kaybetmesi sonucunda kanın akışkanlığı azalır. Bu durum kalp krizine ve felce neden olabilir. Yatmadan evvel içilen birkaç bardak su kanın akışkanlığını artıracağı için kalp krizi riskini de azaltır.

-Uzun bir uykudan sonra sabahları içilen bir bardak ılık su organlarına günaydın der ve onları uyandırır. Buda metabolizmanızın canlanmasına dolaylı olarak kilo denetiminizin sağlanmasına yarar sağlayacaktır!

SUYU NE KADAR İÇELİM?

Aslında ‘Suyu ne kadar içelim?’ verilecek net karşılığı olmayan bir sorudur. Zira yanıt antrenman yapılıp yapılmadığına, ateş/ ishal/ kusma üzere sıhhat sorunlarınızın olup olmadığına, gebe yahut emzikli olup olmadığınıza, cinsiyetinize ve yaş grubunuza nazaran bile değişebiliyor.

Institute of Medicine’ın önersine nazaran erkekler günlük3,0 litre, bayanlar 2,2 litre su içmelidir. Yaz aylarında kayıplar gözle görülür bir formda artar ve çoğumuz su içmeye yöneliriz. Lakin düşündüğümüzün bilakis kış aylarında terlemenin azalmasıyla bedenimizin suya olan gereksinimi azalmaz. Bedenimizin suya olan muhtaçlığı her mevsim geçerlidir. Bedeniniz size susama sinyalini göndermeden suyu gereğince tüketmelisiniz.

Kahve, çay ve kola üzere kafeinli içecekler, alkollü içecekler diüretik sıvılardır. Verdiklerinden daha fazla su atımına neden olurlar. Bedenin sıvısını azaltırlar. Bu nedenle bu cins sıvılar tüketiliyorsa içilen su ölçüsü da arttırılmalıdır.

SUYU NASIL İÇELİM?

Soğu

Çoğumuza dilek tut dendiğinde elbet dileklerimizin ortasında sağlıklı, memnun bir hayat yer alır. Lakin sağlıklı hayatı bu kadar istememize karşın süratli akan hayatın içinde bir yandan da bu sağlıklı hayatı kendi ellerimizle itiyor üzereyiz. Süratli akan hayatın içerisinde daha şuurlu beslenebilmemiz için olmazsa olmaz sıhhatimize sağlık katacak dost besinleri bir evvel ki yazımda sizlerle paylaşmıştım. Bu yazımda ise tüketmeden evvel bir sefer daha düşünmemiz gereken yiyecek ve içecekleri sizinle paylaşmak istiyorum. Âlâ okumalar..

1. Hamburger ve Kızartılmış Besinler: Dışardaysanız hatta hem dışarda hem arkadaşlarınızlaysanız o gün sonunda kendinizi bir fast-food restoranında elinizde hamburger ile bulmanız şaşırtan bir son değildir. Aslında bakarsanız ekmeğin ortasındaki sosları ve yağda kızartılmış etleri saymazsak çokta makus bir şey yemiyorsunuz. ‘Aman sende ne yaptın hamburger mi kaldı?’ cümlesini duyar üzereyim. Bu nedenle size Hamburgerin değil yapılış biçiminin yanlış olduğunu söylemem gerekir. Direkt ateşte pişirilmiş besinler, kızartılmış yahut kavrulmuş besinler kanserojen tesiri en yüksek olan besinlerdir bu nedenle hamburger ekmeğinizin ortasındaki köftenizi ya da tavuğunuzu ızgara olan tipinden tercih ederek, yanındaki patates kızartmasını tadımlık olarak tüketerek ve gazlı içecek yerine ayran tüketerek hem toplumsal bağlarınızdan hem de sağlığınızdan vazgeçmemiş olursunuz. Kızartma yağlarında oluşan akrilamid unsuru kanserojen tesir yapmakta ve besinleri sıhhate ziyanlı hale getirmektedir.

1. Hazır Çorbalar: Ömür kaidelerinin değişmesi ile birlikte konut yemekleri yerini yavaş yavaş hazır besinlere bırakıyor. Yaz, kış fark etmeden tüketmekten hoşlandığımız mesken imali çorbalar ise yerini yavaş yavaş hazır çorbalara bırakıyor. Pekala, hem vakti kısıtlı olan hem de damak zevkine düşkün bireylerin gözdesi olan hazır çorbaların sırrı nedir? Bu noktada size bir husustan bahsetmem gerekiyor. Tahminen duydunuz tahminen duymadınız.. Bu hususun ismi ‘MSG’ yani monosodyum glutamat son vakitlerde ki ismi ile E621 bu unsur neredeyse tüm hazır besinlerde bulunmaktadır. Ve size ‘tadı damağımda kaldı’ cümlesini söyletir. Tıpkı vakitte bu cümleyi söyletirken içten içe karaciğerinizi yorar, karaciğer yağlanmasına neden olur.

1. Hazır Noodle: Hazır noodle tüketimi gün geçtikçe yayılıyor ve gün geçtikçe sıhhatimizi tehtit etme ihtimali artıyor. ‘Durum bu kadar vahim mi?’ dediğinizi duyar üzereyim.. Ne yazık ki evet.. Journal of Nutrition 2014’te yayınlanan çalışma noodleların kardiyometabolik sendrom riskini arttıracağı bunun ise kardiyovasküler hastalıklara neden olabileceğini gösterilmiştir. Birebir vakitte hazır noodle içeriğine bakacak olursanız sodyum oranının yüksek olduğu çabucak gözünüze çarpacaktır. Bu yüksek sodyum içeriği ise baştahipertansiyon olmak üzere kalp hastalığı, böbrek hastalığı üzere daha birçok hastalığa neden olmaktadır. Yüksek sodyum içeriğinin yanı sıra koyulaştırıcılar, nemlendiriciler, renklendiriciler, stabilizatörler, emülsifiyerler ve un düzgünleştirici üzere unsurlar içerir.

1. İşlenmiş Etler: Sosis, pastırma, jambon üzere işlenmiş etlerin kansere yol açtığı Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafından açıklanmıştır. Günde 50 gram işlenmiş et tüketimi kolon kanseri riskini %18 arttırmaktadır. İngiltere Kanser Araştırmalarına nazaran ise işlenmiş etin neden olduğu kolon kanseri riski %21’dir.

1. Gazlı Meşrubatlar: Gazlı meşrubatların üretiminde genelde mısır şurubu kullanılmaktadır. İçeriğinde ki mısır şurubu trigliserid dediğimiz yağ modüllerinin artışına neden olmaktadır. Bu durum ise kalp ve şeker hastalıklarına yakalanma riskini arttırmaktadır.Harvard Üniversitesinin yaklaşık 52.000 hemşire ile yaptığı araştırmada 1991-1995 ve 1995-1999 yılları karşılaştırılmıştır. Bu araştırmada meşrubat tüketiminin artışıyla bir arada vücut kitle indeksinin de arttığı gözlemlenmiştir.

su içmekle sıcak su içmenin bedenimize olan tesirleri farklıdır. Nasıl mı? Soğuk su metabolizma suratınızı az da olsa arttırır. Ilık su ise bağırsak hareketlerinizi hızlandırarak kabızlığın önlenmesine yardımcı olur. ‘Soğuk su metabolizmamı hızlandırıyorsa zayıflamama da yardımcı olur.’ Diye düşünmüş olabilirsin. Fakat bir de şu diyeceğimi duymalısın. Soğuk su ile sıcak su ortasındaki bir öbür fark, mideyi terk etme hızlarıdır. Soğuk su mideyi 20 dakika içerisinde, sıcak su ise 80 dakika içerisinde terk eder. Yani evet soğuk su metabolizmanı az da olsa hızlandırır fakat sıcak su doygunluk hissi sağlar! İçtiğin sudan azamî randıman alabilmen için benim sana teklifim suyunu ılık, yavaş ve oturarak içmen!