Bayramlar beslenme ihlallerinin en kolay yapıldığı devirlerdir.
Aile bireylerinin bir ortaya gelişi ile artan besin çeşitliliği, bir yandan da tatil devri olmasından ötürü öğün saatlerindeki değişiklikler beslenme sistemimizi olumsuz tarafta etkileyebilir. Bu aksilikleri en aza indirmek, sıhhat sıkıntıları yaşamamak ismine makul kurallara dikkat etmek hayli öenmlidir.
Kırmızı et tüketiminin başka periyotlara nazaran epey arttığı kurban bayramında; yeniden kesinlikle 3 ana öğün yapılmalı, açlık müddetleri uzadığında da orta öğülerle desteklenmelidir. Mesken ziyaretlerinde ikram edilenlerden yalnızca tadına bakacak biçimde tüketilmeli, her ziyarette tam porsiyon öğün tükettiğinizde gereksiniminiz olan besin alımının kat kat üzerine çıkacağnızın farkında olunmalıdır.
Etler kesinlikle yavaş ve düşük ısıda pişirilmelidir. Birinci kesim günü et sertliği besbelli olacağından pişirme ve sindirim problemleri yaşama riski epeyce yüksektir. Mide ve sindirim sorunu olan bireylerin mümkünse eti bir gün sonra tüketmeleri oladukça kıymetlidir. Kavurma, kızartma üzere yağlı etlerden uzak durulmalı etlerin görünür yağları kesinlikle ayıklanmalı, ayıklansa bile kırmızı etin doymuş yağ ve kolesterol içeriğin yüksek,ortalama yağ içeriğinin %20 olduğu unutulmamalıdır.
Pişirme metodu olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara üzere sistemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yolundan kaçınılmalıdır. Klasik hale gelmiş kavurma kesinlikle yapılacaksa; içine tereyağı, kuyruk-iç yağı eklenmeden kendi suyunda kısık ateşte pişirilmelidir.
Kırmızı et; C ve E vitaminini içermez.
Bu nedenle etin kesinlikle sebzelerle birlikte pişirilmesi veya yanında C vitamininden güçlü zerzevat yemeği yahut çiğ yeşil yapraklı salata eklenmesi hayli değerlidir. Bu prosedür hem besin çeşitliliğini sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini sayesinde kırmızı etin içerdiği demirin emilimini arttırır.
Etli yemeklerinin yanında pilav-makarna yerine bulgur ve bol zerzevat; asitli içecekler yerine yoğurt-ayran-cacık tüketilmesi çok daha sağlıklı olacaktır. Kalp sıhhati ve kanserden korunmak için haftada 2 seferden fazla kırmızı et tüketmemeye ihtimam gösterilmelidir, bu durum kurban bayramında da hatırlanmalıdır.
Kırmızı et tüketiminini yanı sıra tatlı ve şekerli besin tüketimi de besbelli formda artmaktadır. Bayram ziyaretlerde; meyve suları yerine açık çay; hamurlu-şerbetli tatlılar ve çikolata yerine de mümkün hayli sütlü tatlılar ve meyveler tercih edilmelidir.
Bu devirde kronik hastalıklara sahip ve yüksek risk kümesinde bulunan bireyler bilhassa daha dikkatli olmalıdır. Kırmızı et tüketiminin ölçüsü ve sıklığının artmaktası kalp-damar hastaları, diyabet hastaları, hipertansiyon hastaları ve böbrek hastaları için önemli sıhhat riskleri oluşturur.
Günde en az 8-10 su bardağı su tüketmek gerektiği unutulmamalı, tatil olmasını da fırsat bilerek fizikî aktivite ölçüsü kesinlikle arttırılmalı, yürüyüşler yapılmalıdır.
Bahsedilen tedbirlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp kurban bayramında da; sağlıklı beslenmenin temel doğrularına,porsiyon denetimine ve besin kümelerinin istikrarına ihtimam gösterilmelidir.
Sağlıklı ve memnun bayramlar..
Diyetisyen Ekin ÇİLİNGİR
