Obezite, organizmada olağan olmayan ve çok yağ birikmesi olarak tanımlanan bir sıhhat meselesidir. Genetik, kültürel, sosyoekonomik, fizyolojik, ruhsal ve hayat şeklinden (beslenme nizamı ve fizikî aktivite azlığı) kaynaklanan birçok nedeni bulunmaktadır.
Belli kilodaki ve çeşitli hastağı olan şahıslara tedavi emelli uygulanan cerrahi teşebbüslere “Bariatrik Cerrahi” ya da Obezite Cerrahisi ismi verilmektedir. Obezite tedavisinde değerli bir yere sahip olan obezite (bariatrik) ameliyatlar ile hastalar olağan kilolarına dönebildiği üzere bu şahıslarda obeziteyle bağlı hastalıkların görülme sıklığı da azalmaktadır.
Kimler ameliyat olabilir?
İnsanların sağlıklı tartılarının ne olduğunu belirlemek için ise tartı ve uzunluk ortasındaki bağın kolay bir ölçümü olan Vücut Kitle İndeksi (BKİ) kullanılmaktadır. BKİ tabipler ve öbür sıhhat işçisi tarafından yetişkinlerde zayıflık, fazla kiloluluk ve obezite prevelansını belirlemek için yaygın olarak kullanılan bir indekstir. Boyun metre cinsinden karesinin, kilogram cinsinden beden yüküne bölünmesi ile tanımlanır (kg/m²).
BKİ’ si 35 kg/m2 üzerinde olması yahut yandaş hastalıklar olmaksızın BKİ’ nin 40 kg/m2 ’ nin üstünde olması morbid obezite olarak tanımlanır. Morbid obezite hastaların hayat kalitesini düşürmektedir. Tedavide birçok medikal ve cerrahi yol kullanılmaktadır.
Obezite tedavisinde birinci basamak her vakit hayat tedavileri (diyet, idman, davranış değişikliği) olmalıdır. Cerrahi ekseriyetle klasik yollarla kilo kaybı başarısız olan bireylerde uygulanmasına karşın bariatrik cerrahi sonrası komorbidite ve hastalık risk faktörlerindeki düşüşler ile uzun vadeli kilo kaybına ulaşmada daha başarılı olduğunu kanıtlamıştır.Yapılan araştırmalarda; cerrahi olmayan metodlarla kilo ve komorbidite de değerli ve daima gelişim gösterememiş, BKİ kıymeti 30-35 kg/m2 olan uygun hastalarda bariatrik cerrahi yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Obezitenin cerrahi tedavisinde hangi ameliyatlar uygulanmaktadır?
Günümüzde obezite ameliyatları kapalı formül ile yapılmakta ve böylece hastanın güzelleşme süreci kısalmaktadır. Şu an en çok yapılsn ameliyat ve süreçler;
-
Mide Botulinusmus A Toksini Uygulaması (Mide botoksu)
-
Gastrik Bant
-
Mideye balon
-
Roux en-gastrik bypass
-
Tüp mide ameliyatı
Bariatrik cerrahi sonrası beslenme nasıl olmalıdır?
Ameliyat sonrası doku güzelleşmesinin ve çok kilo kaybı sırasında yağsız kas kitlesinin korunmasının desteklenmesi için kâfi güç ve besin öğelerinin sağlanmasıdır. Bariatrik cerrahi sonrası hastalar, dört etaplı diyetleri kullanmak durumundadırlar.
Aşama 1: Berrak sıvı diyet
Berrak sıvı diyet, ameliyat sonrası beslenmenin birinci basamağı olarak birinci günler verilir. Diyeti destekleyici içecekler, istikrarlı beslenmeyi sağlamak için eklenmelidir. Sıvıları, küçük ölçülerde ( 30 ml/15 dk) tüm güne yayarak almak epey kıymetlidir. Berrak sıvı diyetleri sıvı, elektrolit ve gücün bir kısmını ve ameliyat sonrası bağırsak aktivitesinin onarımını sağlarlar
-
Ayran,
-
Yağsız ve laktoz içermeyen süt
-
Su
-
Ev imali posasız meyve suları içilebilir.
Aşama 2: Tam sıvı diyeti
Şekersiz ve az şekerli tam sıvı diyetler, berrak sıvı diyet evresini takip ederler.Berrak sıvı diyetten sonra bir müddet bu diyet yapılır.
-
Süt, süt eserleri, süt alternatifleri
-
Sebze suları,
-
Yapay tatlandırılmış yoğurt,
-
Süzülmüş çorbalar,
-
Kaynatılıp çırpılmış ve süzülmüş tahıllar
-
Şekersiz pudinglerden tüketilebilir.
Aşama 3: Püre edilmiş diyet
Ameliyat sonrası devirde sıvı diyetler sonrası, hastaya iki hafta müddetle, püre edilmiş yumuşak yiyecekler verilir. Hastalar bu evrede, katı yiyecekleri blenderize/püre edilmiş olarak tüketebilirler. Yumuşak yiyecekler kolay tolere edilmektedir. Katı yiyeceklerin ise yumuşatılması önerilmektedir.
Ameliyat sonrası komplikasyonların önlenmesi ve başarılı bir kilo kaybı için, yeme alışkanlıklarının uygun formda düzeltilmesine gereksinim vardır. Hastalar çok yemekten sakınmalı, önerilen porsiyon hacimlerine dikkat etmelidirler. Yiyecekler güzelce çiğnenmeli ve çok yavaş bitirilmelidir. Sıvılar, katı yiyecekler ile birlikte alınmamalıdır. Su/sıvıyı yemekle birlikte değil, yemek ortalarında içmelidirler. Sıvılar, nizamlı aralıklarla ve her keresinde 100-200 ml formunda alınmalıdır. Günlük püreli besin alınımı 500 gramda tutulmalıdır. Yemek her vakit azar azar ve yavaşça yenmelidir.
Aşama 4: Katı yiyecekler diyeti
Bu evrede, hastanın diyetine uygun katı yiyecekler (iyi pişmiş et ve et eserleri vb.) eklenerek, beslenme ve diyet uzmanı tarafından düzenlenen diyet programına devam edilmelidir. Öğünlerde yiyeceklerin ölçüsü yarım su bardağını geçmemeli ve sıvılara az yer verilmelidir. Su ve sıvılar da yemeklerle birlikte alınmamalı aksi takdirde bulantı ve kusmaya neden olabilirler.
