Dini bayramımız olan kurban bayramının bizler için manevi kıymeti büyüktür. Bayram yaklaşırken insanları saran telaş bayram boyunca devam eder. Bayram telaşı öğünlerin atlanmasına, bayram ziyaretleri ise beslenme alışkanlıklarımızın değişmesine neden olur. Kurban bayramında yaşanan değişikliklerden biri et tüketiminin artmasıyken bir oburu ise tüketilen tatlı ölçüsünün artmasıdır.
Obezite, mide hastalığı, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları üzere rahatsızlıkları olan bireylerin bu devirde beslenmesine daha çok dikkat etmesi gerekmektedir. İkram edilen hamurlu tatlılar, çikolatalar, şekerlemeler yerine sütlü tatlıları tercih etmek ve porsiyonları küçültmek güzel bir tahlil olacaktır. Tatlı tüketimi kan şekeri istikrarında bozulmalara neden olabilir, kan şekerini istikrarda tutmak için tatlının yanında protein içeren bir besin tüketmemiz gerekmektedir.
Peki, bayram ziyaretlerine gittiğimiz vakit nelere dikkat edelim? Meskende öğün atlamayarak bayram ziyaretine gitmek gereğinden fazla tatlı tüketimini önlemenize yardım edecek bir metottur. Öteki bir husus ise çay, kahve ve asitli içeceklerin tüketimidir. Artan çay, kahve, asitli içeceklerin tüketimi beraberinde uykusuzluk, kalp ritim bozuklukları üzere hastalıkları getirir. Bu içecekler yerine ıhlamur, ada çayı, rezene üzere doğal bitki çaylarını tüketmek güzel bir alternatif olacaktır. Su tüketimi bayramda da dikkat edilmesi gereken bir bahistir. Zira çay, kahve diüretik (idrar atıcı) içeceklerdir. Günde 2-2,5 litre su tüketmeye itina gösterilmelidir.
Yaşam kalitemizin devamlılığı için sağlıklı olmak kaidedir. Sağlıklı hayatının temelinde de yediklerimize dikkat etmemizin yanında fizikî aktivitede gelmektedir. Bayram boyunca günlük yürüyüşlere dikkat edilmelidir.
Hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar ‘zoonoz’ olarak bilinmektedir. Ülkemizde sıhhatimizi tehtid eden ve zoonoz olarak bilinen hastalıklar kist hidatik, teniyoz, toksoplazmozis, brusellozis, verem ve şarbondur. Bu hastalıkların bulaşma riski bilhassa kurban bayramında artmaktadır. Kurbanlık almadan evvel veterinere danışılması, kesim öncesi ve sonrası gereken hijyen kurallarına dikkat edilmesi, etlerin çiğ yahut az pişmiş tüketilmemesi üzere tedbirler alındığı takdirde ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçlar önlenebilmektedir.
Kurban etleri kesildikten çabucak sonra tüketilmemelidir. Hayvanlarda bulunan mikroorganizmaların mevt müddeti 1 gün içinde gerçekleşmektedir. Hayvan kesildiği vakit et vefat sertliği (rigormortis) denen bir sertlikte olur. Kavurma ve kırmızı etlerin en azından öğlen öğünlerinde tüketilmesine dikkat edilmelidir. Etlerin yanında rafine şeker içeren pilav-makarna yerine bulgur, asitli içeceklerin yerine ise ayran-yoğurt tercih edilmelidir. Kahvaltıda çabucak kesilmiş eti yemek yerine peynir, domates, salatalık, tahıllı ekmek, süt, sebzelerden oluşan hafif bir kahvaltıyı tercih etmek daha yanlışsız olacaktır. Akşam öğününde ise zerzevat, kuru baklagiller üzere posadan varlıklı besinlerin tüketilmesi gerekmektedir.
Etler proteinlerin kıymetli bir kaynağıdır. Protein, yağ üzere besin öğelerini içerirken demir, çinko, magnezyum üzere mineralleri de içerir. Ancak E ve C vitaminlerini içermezler bu nedenle etlerin sebzeler ile pişirilmesi ve besin çeşitliliğinin sağlanması değerlidir. Et tüketirken porsiyon denetimi değerlidir. Öğünlerimizde tükettiğimiz et ölçüsü 2-3 porsiyon yani 60-90 gram ortasında olmalıdır.
Organ etlerinin doymuş yağ oranı yüksektir ve karaciğerde toksik husus birikimi yüksek oranda olduğu için tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Etler içinde yağ dokusu bulundurur. Görünür yağlardan temizlenmiş olsa bile etin yağ yüzdesi %20 oranındadır. Bu nedenle et yemeklerine ek olarak yağ konulmasına gerek yoktur. Bilhassa doymuş yağ oranı yüksek olan kuyruk yağı ve tereyağının tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Bu yağlar kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, mide rahatsızlıkları üzere hastalıklara neden olmaktadır. Yapılan son çalışmalar yağlı kırmızı et tüketiminin kan yağında ve ürik asit seviyesinde artışa neden olduğunu göstermiştir.
Etin ne kadar tüketildiğinin yanında hangi sistemlerle pişirildiği de değerlidir. Kızartma, kavurma üzere sistemler sıhhati olumsuz tarafta etkilemektedir. Ve kanserojen hususların oluşumunu hızlandırmaktadır. Yanlış pişirme prosedürleri bireylerde kolon ve mide kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır. Izgara, haşlama üzere teknikler tercih edilmelidir. Etler mangalda pişirilecekse kömürleşmemesine dikkat edilmelidir. Etin ateşe yakın olması B1, folikasit, B12 vitaminlerinde kayıplara neden olmaktadır. Izgara yaparken et ile ateş ortasında 15 cm aralık olması besin kaybının az olmasını sağlayacaktır. Etin çiğ kalmaması da değerli bir detaydır. Etin iç sıcaklığı pişme esnasında 75 derece olmalıdır. Çok yüksek sıcaklık etin kurumasına ve su kaybı ile besin kaybına da neden olmaktadır.
Etlerin bıçaklarının ve doğrama tahtalarının başka besinlerinkinden farklı olmasına ve çiğ et suyunun öteki besinle temas etmemesine dikkat edilmelidir. Etlerin saklanması da çok değerli bir yere sahiptir. Kesilen etler küçük kesimler halinde buzdolabı poşetlerinde koruma edilebilir. Buzlukta -2 derecede yaklaşık bir hafta koruma edilebilir, -32 derecede dondurulduktan sonra -18 derecede azamî 3 ay saklanabilir. Etin çözdürülme süreci de buzdolabının alt bölmesinde yahut mikrodalgada uygulanmalıdır.