Obezite, Dünya Sıhhat Örgütü’nün de tanımladığı üzere sıhhati bozacak ölçüde bedende çok yağ birikmesine deniyor. Çocukluk çağında yağ oranındaki yükselme, ileriki yaşlarda kalp-damar hastalığı, kolesterol, diyabet, hipertansiyon üzere metabolik hastalıklara yol açıyor.
Peki, biz diyetisyenler yalnızca insanları zayıflatıyor muyuz, yoksa onları sağlıklı beslenmeyi bilen şuurlu bireyler haline mi getiriyoruz?
Aslında sorun tam olarak burada başlıyor. Medyada yer alan bilgi kirliliği, diyetisyen olmadıkları halde sağlıklı beslenme konusunda az bilgi ile toplumsal medyada yer almaya çalışan beşerler yüzünden halkı bilinçlendirmek bizler için daha güç bir hale geliyor.
Günümüz hastalığı olarak bilinen çocukluk çağı obezitesi prevelansı ise tam manasıyla çığ üzere büyümekte. Meslek hastalığı dedikleri bu olsa gerek; nerede olursam olayım her gördüğüm anne/aile-çocuk yemek yeme bağı dikkatimi çeker. Zorla yedirilen zerzevat yemekleri, alternatifsiz katı kurallar sunulan mükafatlar, hafta sonu ziyafeti ismi altında fast food yiyecek tüketimleri gibi…
Sizce bunlar ne kadar gerçek, kendi çocuğunuz için bunları hiç düşündünüz mü?
Dünya Sıhhat Örgütü’nün de açıkladığı üzere 5 yaş altı çocukların 22 milyonunda kilo fazlalığı var. Aslında yüksek olan bu oran gün geçtikçe daha da artıyor. Bunun sonucu olarak aileler bilinçlenmek için danışacak kişi arayışına giriyor ve birçok vakit önyargılar, aile büyüklerinden gelecek olan yargılama yahut reaksiyonlardan ötürü bu arayış başlamadan bitebiliyor. Gelen danışanlarıma da söylediğim üzere; ‘’Çocuğunuzun sıhhati kimseden kıymetli değil, bunu onun güzelliği için yapın.‘’
‘’Benim çocuğum zerzevat sevmiyor’’, ‘’Makarna, pilav, hamburgerden diğer bir şey yediremiyorum’’, ‘’Arkadaş ortamında yediklerini kısıtlarsam, özgür bir çocuk olamıyor. ’’ Arkasına sığındığınız bu cümleler aslında hepimizin gündelik hayatında yer alan bireylerden duyduğumuz şeyler.
Peki bunu nasıl engelleyeceğiz?
Sağlıklı Beslenme Reçetesi
Çocuklarımızın kilo ve uzunluklarının, olması gereken yaşa uygun olup olmadığını anlamak için DSÖ tarafından yayınlanan persentil eğrilerine bakılıyor. Bu eğride her yaş aralığına uygun olan uzunluk ve kilo pahaları yazıyor. Bu aralığa uygun olmadığını gördüğümüz çocuklarımızın sağlıklı beslenme, büyüme gelişmesinin devamını sağlamak için beslenme takibine alıyoruz. Bu beslenme takibinde diyet olarak adlandırmadığımız, kişinin muhtaçlık ve istekleri doğrultusunda, büyüme ve gelişmesini engellemeden sıhhatine kavuşturmak için ‘’Sağlıklı Beslenme Reçetesi’’ oluşturuyoruz. Hiçbir çocuk hayat uzunluğu dondurmadan, hamburgerden, patatesten uzak duracak diye bir esas yok!
Önemli olan bu yiyeceklerin porsiyonunun şuurunda olması. Siz sevgili anne ve anne adayı okurlarım, çocuklarınızın beslenme alışkanlıklarını mümkün olduğunca kısıtlayıcı olmadan oluşturmaya çalışın. Biliyorsunuz ki kısıtlanan çocuk özgür değildir. Onun da özgür olmaya hakkı vardır tıpkı bizler üzere. Zerzevat yemeği sevmeyen bir çocuğa alternatif olarak patates yahut makarna sunmayın. Bunun yerine bir öbür zerzevat yemeği sunun, iki seçeneği olan çocuk bırakın özgürce kendisi seçsin zerzevat yemeğini. Zira zerzevat yemeği içeriği ile bir makarna yemeğinin içeriği ve besleyiciliği asla bir değildir. Kahvaltılarını eğlenceli hale getirerek onların hem gözlerine hem midelerine hem de hayal güçlerine hitap edin. “Yemeğini bitirirsen sana çikolata alacağım” demeniz çocuğunuza bir ödül değil ziyandır. Yemeğin bir mükafatı çikolata olmamalı, birlikte parka gitmek yahut oyun oynamak olmalı. Aslında yemeği bitirmek bir ödül olarak görülmekten çok sağlıklı büyümesi için gerekli bir şey olarak görülmelidir. Yeni devir annelerimiz her ne kadar çocuklarını yeterli şartlarda yetiştirebilmek için üzerlerine titreseler de farkında olmadan gözden kaçan ufak davranışlar, çocuğunuzun ileriki yaşlarda beslenme sistemini etkileyebiliyor.
Tüm bu yanlışları düzeltmek için çocuklarımızı zorlamadan, sonlandırmadan ve cazip mükafatlar sunmadan beslemeye dikkat etmeliyiz. Yemek yerken ilgilerini dağıtmak için onlara televizyon karşısında yemek yedirmemeliyiz. Ne yediğini farkına vararak şuurlu bir formda yemek yedirmeliyiz. Zerzevat alternatifi kızartma yahut hamur işi olmamalı, bir diğer zerzevat seçeneği olmalıdır. Dışarıda vakit geçirirken çocuğunuz ağlamasın diye eline hazır paket kraker vermek yerine bir oyuncak yahut zeka gelişimini ilerletecek etkinlikler verebilirsiniz. Hiçbiri yoksa sağlıklı atıştırmalıklar olarak isimlendirdiğimiz havuç, salatalık, yoğurt yahut süt verebilirsiniz.