Gebelik ve emziklilik, doğurganlık çağındaki her bayan için doğal bir olaydır. Bu periyotlarda anne ve bebeğin sıhhatini etkileyen birçok öge vardır. Bunlar; annenin yaşı, gebelik sayısı, son iki gebeliği ortasında kalan müddet, varsa kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı, genetik yapısı ve annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi olarak sayılabilir. Hamilelik periyodunda olduğu kadar emziklilik döneminde beslenmede büyük ehemmiyet taşımaktadır. Büyüme ve gelişme periyodundaki bebek için en değerli besin süttür.
Anne sütü bebeklerin büyüme ve gelişmelerini en güzel halde sağlamaktadır. Onları ishal üzere pek çok bulaşıcı hastalıktan, kansızlıktan, demir eksikliği anemisinden ve ömrün ileri periyotlarında ortaya çıkacak olan kalp-damar hastalıkları üzere kronik hastalıklardan korur. Emzirme, anne ve bebek ortasında ruhsal bir bağın kurulmasına aracı olur. Sağlıklı ve istikrarlı beslenen annelerin süt verimi ve kalitesi istikrarsız ve berbat beslenen annenin sütüne nazaran çok daha fazla biyoyararlılığa sahip olup, vitamin istikametinden de hayli varlıklı olduğu araştırmalarda kanıtlanmıştır.
Süt üretimi ve sütün kalitesi büsbütün annenin sağlıklı beslenmesi ile gerçek orantılıdır. Sağlıklı beslenen bir anne günde ortalama 700-800 ml süt salgılar. Emziren annenin kâfi derecede süt salgılayabilmesi için günlük muhtaçlığının haricinde ortalama 800 kalori ek kalori gereksinimi vardır. Emzirirken yük kaybı görülür harcanan gücün fazla olmasından ötürü lakin bu durumdan anne sütü etkilenmez.
Bu devirde hamilelikte alınan kilolardan şikayetçi olabilirsiniz. Fakat öncelikli olarak gayenizin sağlıklı beslenerek süt veriminizin arttırmanız olduğunu bilin ve daha sonra beslenme uzmanına danışarak size özel hazırlanmış olan program ile sistemli halde ilerleyin. Katı yapılan diyetlerden ve şok diyet olarak isimlendirdiğimiz kısa vadede yüksek kilolar vadeden diyetlerden kesinlikle uzak durun. Yüksek fizikî aktiviteden ve gerilimden kendinizi uzak tutun. Süt veriminizle ilgili derde kapılmayın. Bebeğiniz birinci 20 günde asgarî 500 gr almışsa sütünüz bebeğinize kafidir demektir. Bu süreçte telaşlı olmayın ve keyifle anneliğinizin tadını çıkarın.
YETERLİ VE İSTİKRARLI BESLENME İÇİN EMZİKLİLİK PERİYODUNDA NELER YAPMALIYIZ?
- Soğan, sarımsak, brokoli, kabak, karnabahar, acı baharatlar yahut kuru baklagiller, anne sütünün tadını değiştirebilir. Bu durum birtakım bebeklerde huzursuzluk (gaz oluşturması, emmeyi reddetme gibi) yaratırken, kimileri hiç fark etmeyebilir. Bebeğinizde önemli birtakım huzursuzluklar gelişirse, bu cins besinler ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da hiç tüketilmemelidir.
- Emziklilik döneminde zayıflama diyeti yapılmamalıdır. Bu periyotta güç alımı günlük 1800 kalorinin altına düşerse, beden için gerekli olan besin öğelerini kâfi seviyede alınmamaktadır. Bilhassa emziklilik döneminin başında düşük kalorili bir diyet uygulaması süt imalini azaltmakta ve sütün besin kıymetini olumsuz etkilemektedir.
- Emziklilik periyodunda alkol ve sigara kullanılmamalıdır.
- Yeterli seviyede anne sütü üretimi için kâfi ölçüde sıvı almaya itina gösterilmelidir. Günde en az 10-12 bardak sıvı alınması kafidir. Emziklilik periyodunda suyun yanı sıra besin değeri yüksek süt ve taze sıkılmış meyve suyu üzere içecekler tercih edilmelidir. Süt ve meyve suyu birebir zamanda başka besin öğelerinin tüketimini de sağlayacağından, anne sütü verimliliğini de etkileyecektir. Örneğin; süt tüketimi kalsiyum, meyve suyu ise C vitamini sağlayacaktır.
- Yeşil yapraklı sebzeler, kuru yahut taze meyvelerin tüketimi tertipli formda yapılmalıdır.
- Kalsiyum kaynakları olan süt, yoğurt, ayran tüketimi günde 3-4 porsiyon formunda olmalıdır.
- Doğru karbonhidrat cinsleri kullanılmalı kompleks karbonhidratlar tüketilmelidir.
- Yemeklerde kesinlikle iyotlu tuz kullanılmalıdır. Doğal besinlerde gereğince alınmayan iyot, fakat iyotlu tuzun kullanılması ile anne sütünden bebeğe geçer.
- Yeterli derecede protein kaynağı tüketilmelidir. Bu süreçte omega-3 kaynakları bilhassa balık tüketimi yüksek tutulmalıdır.
