Bu yazımda beslenmeyle oldukça ilişkili bir durum olan kabızlıktan bahsedeceğim ve önerilerde bulunacağım. En az bir kez kabızlık problemi yaşamış her insan bilir ki oldukça zor bir süreçtir. Genellikle bireyler kabızlık problemlerini dışkı sayısında azalma, zorlanma, yetersiz boşalma, sert dışkı, ıkınma, tamamlanmamış boşaltım hissi gibi yakınmalarla anlatırlar.
Kabızlık kadınlarda erkeklerden, yaşlılarda gençlerden daha sık görülen bir durumdur. Kabızlığa neden olan durumlar arasında fiziksel aktivite azlığı, düşük sosyoekonomik durum, düşük eğitim düzeyi, depresyon, endokrin ve metabolik bozukluklar, bazı ilaçlar sayılabilir. Özellikle de psikolojik durum bağırsak fonksiyonu üzerinde çok etkilidir.
Diyetle ilgili faktörler de kabızlık üzerinde etkilidir. Bilinçsiz yapılan diyetler, anoreksiya nevroza, düşük posa ve yetersiz sıvı alımı risk faktörleri arasında sayılabilir.
Kabızlık tedavisinde amaç yumuşak dışkı çıkışı, normal bağırsak hareketi, haftada en üç defa zorlanmadan dışkılama, yaşam kalitesini arttırmaktır.
Besinlerin posa içeriği bağırsak hareketleri üzerinde etkilidir. Yüksek posa alımı dışkı ağırlığını arttırır, kolondan geçiş zamanını ve kabızlık semptomlarını azaltır. Bu nedenle kabızlığın diyet tedavisinde posa alımı arttırılmalı. Günde en az 5 porsiyon sebze meyve tüketilmelidir. Aynı zamanda kepekli ekmek, tahıl ve kurubaklagillere diyette yer verilmelidir.
Doğal posa kaynakları; kurubaklagiller, sert kabuklu meyveler, kepeği ayrılmamış tahıl ürünleri, sebzeler, meyveler (özellikle kabuklu yenildiğinde) olarak gruplandırılabilir.
Kabızlığın tedavisinde bir diğer önemli konu ise sıvı alımıdır. Sıvı alımını ve fiziksel aktiviteyi arttırmak dışkılamayı düzenli hale getirir. Günde minimum 2 litre su tüketmek gerekir. Bu miktara çay, kahve, çorba gibi sıvılar dahil olmamalıdır.
Prebiyotik içeren diyetlerin de kabızlığın tedavisinde faydalı olduğu bilinmektedir.
Kabızlığa iyi gelebilecek tarifler ve öneriler;
- Sabahları aç karnına ılık su veya bitki çaylarının içine kuru erik veya kuru kayısı atarak ikisini birlikte tüketmek.
- Yoğurt, kabuklu elma, tarçın ve keten tohumunu karıştırarak ara öğünde tüketmek.
- Zeytinyağlı pırasa yemeğini öğünlerinizde tüketmek.
- Öğünlerinizde koyu yeşil yapraklı sebzelerle yaptığınız salatayı tüketmek.
- Ilık süt içinde hurma ve bademi ezerek akşamları tüketmek.
- Kefir, zerdeçal, bal ve keten tohumunu karıştırarak ara öğünde tüketmek.
- İki ana öğünde üst üste et tüketmemek.
- Çay, kahve tüketimini sınırlandırmak.
Tüm bu önerilere rağmen kabızlıkla başa çıkılamıyorsa mutlaka doktora gidip tıbbi destek alınmalı.
Sevgi ve sağlıkla kalın…
