Menopoz: Bayanda cinsel olgunluk çağından yaşlılığa geçiş periyodu olarak tanımlanmakta olup; Yunancada Meno: “ay” , Poz: “son” manasına gelmektedir. Pratik hayatta, menopoz; bayanın doğurganlığının bitmesi, östrojen azalmasına bağlı olarak adet görmenin sonlanması, çoklukla 45-55 yaşları ortasında, en az bir yıl adet görmemiş bayanda mutlaklaşmış bir teşhistir.
MENOPOZDA EN SIK GÖRÜLEN SIHHAT MESELELERİ NELERDİR?
•Osteoporoz (Kemik Erimesi)
•Obezite
•Kalp hastalıkları
•Meme kanseri
MENOPOZDA NASIL BESLENMELİYİZ?
-
Enerji alımı bireye özeldir. Bireyin yaşı, uzunluğu, kilosu ve fizikî aktivitesine nazaran hesaplanır. Çok güç alınması, antrenman yapılsa bile bedende yağ depolanmasına ve kilo alınmasına neden olabilir.
-
Kilo almamak için haftada 4-5 sefer en az yarım saat antrenman önerilir.
-
Yapılan çalışmalarda hayat müddetinin giderek uzaması ve menopoz sonrası obezitenin, göğüs kanseri üzerine Türk bayanları için gelecekte risk olabileceği görülmüştür.
-
Doymuş ve trans yağların (katı margarinler, tereyağı, kuyruk yağı vb.) tüketimi azaltılmalı (kalp-damar hastalıkları, yüksek kolesterol korunmak için).
-
Yüksek yağlı diyetlerden uzak durulmalı (meme kanseri riskini azaltmak için).
-
Meme kanseri riski, yağ alınmasından çok alınan yağın özelliği ile bağlantılı gözükmektedir. İspanya ve Yunanistan’ da yapılan çalışmalarda zeytinyağı kullanılmasının göğüs kanseri riskini azalttığı, bunun da zeytinyağının yüksek oranlarda antioksidan içermesine bağlı olduğu ileri sürülmüştür.
-
Kırmızı et, balık, tavuk, yumurta günde 1 porsiyon; fındık, ceviz üzere yağlı tohumlar günde ½ porsiyon ve kurubaklagillerin ise haftada 3 porsiyon tüketilmesi, bayanlarda göğüs kanseri riskini azaltmanın yanı sıra kalp-damar hastalığı ve hipertansiyon üzerine de olumlu tesirleri vardır.
-
Süt ve süt eserleri başta olmak üzere kalsiyumdan güçlü besin kaynakları günde 3 porsiyon tüketilmeli zira kalsiyum kemik sıhhatini muhafazada tesirlidir (kemik erimesi riskini azaltmak için).
-
50 yaş üzeri menopozlu bir bayanın osteoporoz riskini azaltmak için Avrupa Rehberi günlük kalsiyum muhtaçlığı en az 1000 mg/gün olmakla birlikte, D vitamini 800 IU/gün alımı önermektedir. D vitamini bağırsakta kalsiyumun emilimini sağlamaktadır bundan ötürü menopozda da güneş ışığından yararlanılmalı.
-
Menopoza girmiş bayanlarda bitkisel antioksidanlardan olan flavonoidlerin yüksek seviyede alınmasının göğüs kanseri gelişme riskini %45 azalttığı gösterilmiştir. Güçlü antioksidan olan bu flavonoidler meyve ve sebzelerde bulunmaktadır. Bu nedenle günde en az 5 porsiyon zerzevat ve meyve tüketimi önerilmektedir.
-
Çay şekeri, reçel, bal üzere kolay şekerler yerine tahıllar, kurubaklagiller, patates üzere kompleks karbonhidratlardan varlıklı besinler tercih edilmeli, zira bu besinler bedenin ihtiyacı olan protein, vitamin, mineral ve posa ölçüsünü sağlar.
-
Kafeinli içeceklerden uzak durmalı, günlük 2-3 fincan kahve tüketerek sınırlanmalıdır.
-
Her gün sistemli olarak bir-iki kadeh alkol alan bayanlarda göğüs kanseri riskinin %13 artış sağladığı çalışmalarla desteklenmiştir.
-
Alkol tüketimi, bedendeki östrojen hormonunun seviyesini arttırmaktadır. Alkol, hücre döngüsünde çok değerli olan folik asit metabolizmasını bozarak da kalın barsak ve göğüs kanseri riskini arttırmaktadır. Alkol alımı bayanlar için günde bir kadeh, erkekler için iki kadeh ile sonlandırılmalıdır. Şarap üzere alkol oranı düşük alkollü içecekler tercih edilebilir.
-
A vitaminin görme ve üremede olumlu tesiri vardır. Antioksidan tesiri olduğu için damar tıkanıklığı ve sertliğini önler, kansere karşı da esirgeyicidir. A vitamini içeren besinlerİ; Nane, brokoli, maydanoz, kayısı, yeşil fasulye, domates, marul, ıspanak, karalahana, ciğer, yumurta, balık, süt, kırmızı et, tavuk eti.
