Kaygı bozuklukları, bireylerin aşırı endişe, korku ve gerginlik hissetmesine neden olan bir grup ruhsal sağlık durumunu ifade eder. Bu bozukluklar, günlük yaşam aktivitelerini olumsuz yönde etkileyebilir ve kişinin genel yaşam kalitesini düşürebilir.
Kaygı bozuklukları arasında yaygın olarak karşılaşılan türler şunlardır:
• Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu (GAB): Sürekli ve aşırı endişe hali.
• Panik Bozukluk: Aniden başlayan, yoğun korku ve rahatsızlık atakları.
• Sosyal Anksiyete Bozukluğu: Sosyal durumlarda belirgin korku ve kaçınma davranışları.
• Fobiler: Belirli nesne veya durumlardan duyulan irrasyonel korkular.
Panik Atak Nedir?
Panik atak, ani ve yoğun bir korku veya rahatsızlık dalgasıdır. Genellikle fiziksel semptomlarla birlikte gelir ve bu semptomlar oldukça şiddetli olabilir.
Panik ataklar birkaç dakika içinde zirve yapar ve şu belirtilerle karakterize edilir:
• Kalp çarpıntısı veya hızlı kalp atışı
• Terleme
• Titreme
• Nefes darlığı veya boğulma hissi
• Göğüs ağrısı
• Mide bulantısı veya karın ağrısı
• Baş dönmesi, sersemlik veya bayılma hissi
• Üşüme veya sıcak basması • Uyuşma veya karıncalanma hissi
• Gerçek dışılık hissi (derealizasyon) veya kendine yabancılaşma (depersonalizasyon)
• Kontrolünü kaybetme korkusu veya “delirme” korkusu
• Ölüm korkusu Panik Atak ve Kalp Rahatsızlıklarının Ayırıcı Tanı Yöntemleri Panik atak ve kalp rahatsızlıkları, benzer semptomlar gösterebilir, bu da ayırıcı tanıyı zorlaştırabilir. Ancak, bazı temel farklılıklar ve tanı yöntemleri bulunmaktadır:
Semptomların Başlangıç Şekli:
• Panik Atak: Genellikle aniden ve beklenmedik bir şekilde başlar. Tetikleyici bir faktör olmadan, herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir.
• Kalp Krizi: Çoğunlukla fiziksel efor veya stres sonucu ortaya çıkar ve semptomlar yavaş yavaş artar.
Semptomların Süresi:
• Panik Atak: Belirtiler genellikle 10-20 dakika içinde zirve yapar ve ardından azalır. Ataklar genellikle 30 dakikadan daha kısa sürer.
• Kalp Krizi: Semptomlar daha uzun süre devam edebilir ve genellikle şiddeti artarak devam eder.
Fiziksel Muayene ve Testler:
• Elektrokardiyogram (EKG): Kalp krizini belirlemek için kullanılır. Panik atak sırasında EKG normal olabilir, ancak kalp krizinde genellikle anormaldir.
• Kan Testleri: Kalp krizinde, kalp kası hasarını gösteren belirli enzim seviyeleri yükselebilir.
• Görüntüleme Testleri: Kalbin yapısı ve fonksiyonları hakkında bilgi verir. Kalp krizi şüphesinde eko kardiyografi veya anjiyografi yapılabilir.
Diğer Belirtiler:
• Panik Atak: Belirgin psikolojik semptomlar (örneğin, ölüm korkusu, kontrol kaybı korkusu) daha yaygındır.
• Kalp Krizi: Fiziksel belirtiler (örneğin, sol kola, çeneye veya sırta yayılan ağrı) daha belirgindir. Anlık Rahatlama İçin Yapılabilecekler
Panik atak sırasında anlık rahatlama sağlamak için uygulanabilecek bazı teknikler şunlardır:
Derin Nefes Alma: Yavaş ve derin nefes alarak vücudunuzu sakinleştirebilirsiniz. Burundan derin bir nefes alın, birkaç saniye tutun ve ağızdan yavaşça verin. Bu, vücudun gevşemesine yardımcı olabilir.
Farkındalık ve Topraklama Teknikleri: Çevrenizdeki beş nesneyi görmeye, dört şeyi dokunmaya, üç şeyi duymaya, iki şeyi koklamaya ve bir şeyi tatmaya odaklanın. Bu, zihninizi meşgul ederek panik hissini azaltabilir.
Kas Gevşetme: Vücudunuzun farklı kas gruplarını sıkarak ve ardından gevşeterek kas gerginliğini azaltın. Bu yöntem, vücudun gevşemesine ve kaygının azalmasına yardımcı olabilir.
Mantralar veya Pozitif Onaylamalar: Kendi kendinize sakinleştirici ve pozitif ifadeler tekrarlayın.
Örneğin, “Bu sadece bir panik atak, geçecek” gibi ifadeler kullanabilirsiniz.
Dikkati Dağıtma: Dikkatinizi başka bir aktiviteye yönlendirin. Bu, resim çizmek, bir kitap okumak veya müzik dinlemek olabilir.
Destek Arama: Güvendiğiniz biriyle konuşarak destek alın. Bu, sizi rahatlatabilir ve paniğinizi azaltabilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
