Obezite nedir?
Bireyin gündelik ömründe; yaşa, cinsiyete, fizikî hareketliliğe, genetik ve fizyolojik özelliklerine nazaran değişen güç muhtaçlığı vardır.
Sağlıklı bir hayatın sürdürülmesi için alınan güç ile harcanan gücün istikrarda tutulması gerekmektedir. Gündelik ömürde alınan gücün, harcanan güçten fazla olması, harcanamayan gücün bedende yağ olarak depolanmasına neden olmaktadır. Fazla gücün bedende yağ olarak depolanması da obezite riskini doğurmaktadır. Daha genel bir tanımla obezite bedende çok oranda yağ birikmesidir. Obezite bunun dışında başta genetik, ailevi, ruhsal ve çevresel tesirlerle direkt ilgisi bulunan bir meseledir.
Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en değerli sıhhat sorunlarının başında gelmektedir.
Obeziteye neden olan faktörler nelerdir?
Günümüzde teknolojide yaşanan değişimlere ve ilerlemelere bağlı olarak hem iş, hem de toplumsal ömür kolaylaşmaktadır. Bu kolaylaşma da bireylerin gündelik hareketlerini kıymetli ölçüde kısıtlamaktadır.
Hareketsiz ömür obezitenin en büyük nedenlerindendir. Bireyin hareketsiz hayatı dışından sistemsiz ve makus beslenerek çok kilo alması da obezite riskini doğurmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü obeziteyi, sıhhati bozacak oranda bedende çok yağ birikmesi olarak tanımlamıştır.
Obezitenin neden olduğu sıhhat sorunları
Obeziteye karşı tedbir alınmazsa kişi çeşitli sıhhat sıkıntıları da yaşayacaktır. Bunlar:
- Kalp krizi riski ve koroner arter hastalığı
- Ağır uyku apneleri ve çeşitli teneffüs problemleri
- İnme riskine bağlı olarak felç geçirme
- Şeker hastalığı
- Yüksek tansiyon
- Damar tıkanıklıkları
- Karaciğer yağlanması
- Kan yağları yüksekliği ( trigliserit ve kolesterol )
- Cinsel işlev bozuklukları
Obezite nasıl tedavi edilir?
1. Tıbbi beslenme tedavisi (Diyet tedavisi)
Tıbbi beslenme obezite tedavilerinde başrol oynamaktadır. Bu beslenme usulüyle;
• Beden tartısının boya nazaran olması gereken seviyeye indirilmesi hedeflenmektedir. Tıbbi beslenme tedavileri bireye hastır.
• Tedavide uygulanacak olan zayıflama diyetleri kâfi ve istikrarlı beslenme unsurları ile uyumlu olmalıdır.
• Tıbbı beslenmenin hedefi bireye yanlışsız bir beslenme alışkanlığı kazandırarak bu alışkanlığını ömür boyunca sürdürmesidir.
2. İdman tedavisi
Egzersiz tedavisindeki gaye, fizikî aktiviteyle yağ dokusunu ve karın bölgesindeki yağlanmayı azaltmaktır. Antrenman tedavisi tıbbi beslenme tedavisine destekleyici nitelikte bir tedavi yoludur. Antrenman tedavisiyle obezite sorunu yaşayan hastaların tartı kazanımları engellenmekte ve zayıflamaları sağlanmaktadır.
Egzersiz tedavisinde yetişkin bireylerin her gün 30 ile 45 dakika ortasında antrenman yapmaları gerekmektedir. Orta tempoda tertipli yürüyüşler antrenman tedavisinin en baş faktörüdür. Antrenman tedavisi ile obezite sorunu yaşayan bireyin fizikî olarak her gün hareketli kalması amaçlanmaktadır.
Obez bireye önerilen antrenman programı bireye mahsus olmalıdır. Birebir vakitte programın kişiyi sıkmaması ve bireyin günlük ömür alışkanlıkları ile uyumlu yapılması gerekmektedir.
3. Farmakolojik tedavi (İlaç tedavisi)
Obez bireylere uygulanacak olan farmakolojik tedavideki ilaçların fakat tabip denetiminde kullanılması gerekmektedir. Kişinin bilinçsizce alacağı ilaçlar birçok yan tesire sebebiyet verebilir. Kullanılan ilaçların sıhhat tarafından güvenirliliğinin saptanmış olması, obeziteye sebep olan nedene uygun olmalı ve bağımlılık yapmaması gerekmektedir. İlaç tedavisinin başarılı olması için hastanın tıbbi beslenme alışkanlıklarını ve idman tedavisini de sürdürmesi gerekmektedir. Tıpkı formda sistemli olarak hekim denetimine gidilmesi de çok kıymetlidir.
4. Cerrahi müdahale
Obezitede uygulanan cerrahi tedavi ikiye ayrılmaktadır:
- Bariyatrik cerrahi uygulaması
Cerrahi tedavide temel amaç besinlerle alınan besin ölçüsünü azaltmak , hastanın iştahını baskılamak ve yenilen besinlerin bir ölçüsünün emilimini bozmaktır. Tüm bu süreçlerde temel gaye kişinin daha az besinle daha kolay doymasını sağlamaktır günlük güç teşebbüsü kısıtlanacağından bu sayede kişi yağ depolarından yakmaya başlar münasebetiyle da kilo kaybeder.
Obezite cerrahisinde muvaffakiyetinin %95 lerde olmasının ve bilinen kilo verme usulleri içinde en başarılı tedavi olmasının nedeni süreci bireyin şahsî tercihlerinden çok mide hacmi ve yapılan cerrahi operasyonun yönetmesidir yani klasik tedavilerde motivasyon bozulduğunda kişi istediğini yer ve mide hacmi yemeğe müsaittir. Lakin cerrahi operasyon sonrası kişi hem çok az bir porsiyonla çabuk doyacak hemde açlık hissetmeyecektir. bu nedenle obezite cerrahisi en başarılı ve sağlıklı kilo verdirme sistemidir.
- Rekonstrüktif cerrahi uygulaması
Rekonstrüktif tedavinin hedefi bedenin çeşitli bölgelerinde meydana gelmiş yağ dokularının lokal olarak uzaklaştırılmasıdır. Rekonstrüktif tedavisi estetik yüklüdür. Bu tedavi ile hastanın yalnızca muhakkak vücud lokalizasyonundaki fazla yağlarların azaltılması amaçlanır yoksa genel manada bir kilo verdirme prosedürü değildir.