Obezite Diyeti
Obezite; Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafından en riskli 10 hastalıktan biri olarak kabul edilmiştir. Son araştırmalarda kanserle yakın ilgisi olduğu da belirlenmiştir. Obezite diyeti temelinde sağlıklı ve istikrarlı beslenme vardır.
OBEZİTE
Obezite, bedene besinler ile alınan gücün, harcanan güçten fazla olmasından kaynaklanan ve beden yağ kitlesinin, yağsız beden kitlesine oranla artması ile karakterize olan obezite, kronik bir hastalıktır.
Obezite, başta kardiovasküler ve endokrin sistem olmak üzere bedenin tüm organ ve sistemlerini etkileyerek çeşitli bozukluklara ve hatta ölümlere yol açabilen değerli bir sıhhat sorunudur.
Obezite Nedenleri
Fazla güç alımı
Yetersiz güç tüketimi
Genetik yatkınlık (Obez anne babalarının çocuklarının obezite riskine yakalanma ihtimali %80 iken bu risk olağan anne babaların çocuklarında %15’tir.)
Düşük yağ oksidasyonu
Azalmış sempatik aktivite
Ruhsal gerilim (duygusal gerginlik obezite ve çok yeme ile alakalıdır.)
Sosyoekonomik seviye düşüklüğü de yer almaktadır.
Obezite diyeti kişinin muhtaçlıklarının ve problemlerinin belirlenip, nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik planlanmalıdır.
Obezite Komplikasyonları
Kalp hastalığı
Tip 2 diabetesmellitus
Hipertansiyon
İnme
Muhakkak tipte kanserler (endometrial, göğüs, prostat, kolon, vb),
Dislipidemi
Safra kesesi hastalıkları
Uyku apnesi
Osteoartrit üzere hastalıklar
Fertilitede azalma, duygusal gerginlik ve toplum tarafında damgalanma üzere çeşitli fizikî ve ruhsal komplikasyonlara yol açmaktadır.
Obezite Diyeti Tedavisi
Obezite diyeti emel; ya güç girdisini azaltmak yahut güç çıktısını arttırmak ya da her ikisini uygulayarak sistemin güç istikrarını düzeltmek olmalıdır.
Tedavide genel emeller;
Vücut tartısının azaltılması
Uzun devirde beden yükünün daha aşağı seviyede tutulması
Daha fazla kilo alınmasının önüne geçilmesi
Kilo alınmasıyla ortaya çıkabilecek öteki hastalık risk faktörlerinin denetimidir.
Hastanın tedavisine yönelik aktif tıbbi yaklaşımlar; diyet düzenlemesi, fizikî aktivitelerin arttırılması, davranışçı tedavi, farmakolojik tedavi ile bunların kombine halde uygulanması ve son deva olarak da cerrahi tedaviyi içine alır.
Düşük kalorili diyet, fizikî aktivitelerin arttırılması ve davranış terapisini içeren kombine bir tedavi, kilo verme ve kilonun korunmasına yönelik en faal usuldür.
Obezite Kusurlu Davranış İşaretleri
Yanlışlı beslenme davranışları bireyleri obeziteye götüren ana nedenlerdir.
Obeziteye neden olabilen yanılgılı yeme davranışlarının en kıymetlileri şunlardır :
Normalin üstünde besin tüketimi,
Bilhassa çalışan şahıslarda sağlıklı besinler yerine yenmeye hazır, güç yoğunluğu yüksek besinleri çok tüketmesi.
Akşam meskene geldikten sonra yemek vaktine kadar atıştırmak ve sonra tekrar yemek yemek.
Süratli yemek, büyük lokmalar almak, az çiğnemek, çatalı kaşığı elinden hiç bırakmamak,
Öğün atlamak, öğün ortalarında daima bir şeyler atıştırmak,
Yemek yerken öbür aktivitelerle uğraşmak (sohbet etmek, TV seyretmek, okumak vb.)
Uzun müddet sofrada kalmak,
Düşünceli, gerilimli ve öfkeli durumlarda çok yemek,
Ziyaret ve davetlere sık sık katılmak ve ikramları reddedememek
Akşam yemeğinden sonra yatıncaya kadar daima yemek,
Gece uykudan uyanıp yemek yemek,
Su içmemek yahut az içmek, yerine yüksek güçlü içecekleri tercih etmek.
Obezite Diyeti Önerileri
Zayıflamaya yönelik beslenme programı uygulayan obez bireylere, olumlu yeme davranışı alışkanlığı kazandırmak için alternatif teknikler geliştirilmiştir.
Her birey için farklılıklar gösterebilecek obezite tedavi teklifleri aşağıda sıralanmıştır:
Alışverişe yönelik öneriler
Besin alışverişini tok karnına yapmak
Yenmemesi/az yenmesi gereken besinleri satın almamak,
Alışverişe bir listeyle çıkmak ve gereksinme dışı besinleri almamak,
Yanına yapılan listeye yetecek kadar para almak, mümkünse kredi kartı kullanmamak,
Yenmeye hazır besinleri satın almamak,
Bilhassa unlu ve tatlı yiyecekler açısından düşük güçlü besin (light besin) tuzağına düşmemek.
Planlı olmaya yönelik öneriler
Besin tüketimini sınırlamak için ne yiyeceğini evvelden planlamak,
Sabah kalkınca, her öğün öncesi, sırası ve sonrasında 1 bardak su içmek,
Önerilen yiyecekleri planlanan vakitlerde yemek (5-6 öğün şeklinde), öğün atlamamak.
İkramları kabul etmemek, bunu kabalık olarak nitelendirmemek.
Her hafta, sabah aç karnına, birebir kıyafetlerle tartılmak ve tartısı kaydetmek.
Yemekle ilgili öneriler
Göz önünde yiyecek bulundurmamak,
Yüksek güçlü ve yenilmemesi gereken besinleri konutta bulundurmamak,
Yemekte küçük, salatada büyük tabak kullanmak,
Yemek biter bitmez sofradan kalkmak,
Mümkün olduğunca uygun çiğneyerek yavaş yemek,
Yemek yerken öbür aktiviteler (TV seyretmek, gazete-dergi okumak vb.) yapmamak,
Alkol, güçlü soslar ve süslemelerden kaçınmak.
Özel günlere yönelik öneriler
Kalorisiz yahut düşük kalorili içecekleri tercih etmek
Davetlere çok aç iken gitmemek,
Davete katılmadan bir saat evvel düşük güçlü salata, meyve üzere besinler atıştırarak iştahı baskılamak,
İkramları reddetmeye hazırlanmak, aksilikler karşısında cüretini kırmamak.
Şayet fazla yenilirse sonraki öğünü yalnızca salata ve biraz peynirle geçiştirmek.