Çocuklarımızın doğdukları birinci günden beri herşeyi en düzgün halde tüketmeleri için özen
gösteriyoruz. Her şeyin en tazesini, yemeklerin sağlıklı pişirme usullerine dikkat ediyoruz. Bu sebeple
çocularımızın okula başladıkları periyot beslenme açısından çok kıymetli. Çocukların toplumsal çevrelerinin
genişlemesiyle birlikte, kendi kararlarını kendilerinin vermesi gereken durumlar oluyor. Bu sebeple
sağlıklı beslenme hakkında öncelikle kendimizi daha sonra çocuğumuzu bilgilendirmemiz gerekiyor.
Okul çağı periyodunda, öğrencilerin bedensel ve zihinsel gelişimlerini en uygun şekilde
tamamlamalarına ve ileriki yaşlarda sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmalarına takviye olmak gerekir.
Yapılan çalışmalarda, yetersiz ve istikrarsız beslenen öğrencilerin dikkat müddetlerinin kısaldığı,
algılamalarının azaldığı,öğrenmede zahmet çektikleri ve okul muvaffakiyetlerinin düşük olduğu tespit edilmiştir.
Bununla birlikte çocukluk çağında sağlıklsız ve fazla beslenmeye bağlı olarak; şişmanlık, şeker hastalığı,
kalp hastalığı, yüksek tansiyon, ruhsal bozukluklar ve kanser riskleri görülebilir. Enfeksiyon
hastalıkları sık ve ağır seyreder. Bilhassa kız çocuklarında menstrüasyonun da (adet görme) etkisiyle
demir yetersizliği anemisine (kansızlık) sık rastlanır.
Günümüzde çocukluk çağı obezitesi ve buna bağlı gelişen hastalıkların görülme sıklığı gün
geçtikçe artış göstermektedir. Çocukluk ve ergenlik devrinde obezite sorunu yaşayan çocukların
yetişkinlikte de obez olma riski %70’dir. Bu sebeple çocukluk çağı obezitesi tedbir alınması gereken bir
bahistir.
Günümüzde 5-17 yaş kümesi 10 çocuktan birinin kilolu olduğu bulunmuştur. Ülkemizde yapılan
araştırmalar sonucunda çocukların ömür şekli değişikliği sağlanamadığı sürece , çocukluk çağı
obezitesinin ilerde akut sıhhat sorunu haline geleceği kıymetli bir risk ortaya koymaktadır.
Son yıllarda obeziteyi önlemek ve çocukların sağlıklı beslenebilmeleri açısından okul
kantinlerinde çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Ancak bu düzenlemeler her okulda nizamlı olarak
uygulanamadığı için yeteri kadar faal olamıyor. Halbuki okul kantinlerinde sağlıklı besin seçeneklerin
sunulması, çocukların seçeneklerini kesinlikle hakikat tarafta etkileyerek yavaş yavaş hayat şekli haline
getirmeyi başaracaklardır.
Aileler çocukların sadece okul muvaffakiyetleri ile değil, onların büyüme ve gelişmelerini izleme ve
sağlıklı beslenme davranışları geliştirmeleriyle de yakından ilgilenmeli ve kendi beslenme alışkanlıkları
ile örnek olmalıdırlar.
Öğrenciler için en kıymetli öğün kahvaltı olduğu unutulmamalıdır. Bütün gece süren açlıktan
sonra , bedenimiz ve beynimiz güne başlamak için güce ihtiyaç duymaktadır. Kahvaltı
yapılmadığı takdirde, dikkat dağınıklığı, yorgunluk, baş ağrısı ve zihinsel performansta azalma
olmaktadır. Bu sebeple güne kâfi ve istikrarlı yapılan bir kahvaltı ile başlamak öğrencilerin okul
muvaffakiyetlerinin artmasında son derece kıymetli olacaktır. Aile çocuğuna Kahvaltı yapma alışkanlığı
kazandırılmalıdır. Bu nedenle çocukların aileleri tarafından kesinlikle kahvaltı yaptırılıp okula
gönderilmeleri gerekir.
Birkaç kahvaltı seçeneği verecek olursak;
✔ Bir bardak taze sıkılmış meyve suyu, peynirli omlet,ekmek
✔ Bir bardak süt, 1 adet haşlanmış yumurta, 5 adet zeytin, ekmek, 1 porsiyon meyve yahut domates
✔ Bir bardak süt, peynir, tahin pekmez, ekmek, meyve
✔ Bir bardak süt, ekmek, 3-4 adet ceviz içi
Okul çağı devri çocukları için teklifler;
✔ Her öğünde 4 temel besin kümesinde yer alan yiyeceklerin tüketilmesine ihtimam gösterilmelidir.
✔ Orta öğünler kesinlikle yapılmalıdır. Çocuğunuzun beslenme çantasına kahvaltıdan öğlen yemeğine
kadar ve öğlenden akşam yemeğine kadar orta öğün koyma alışkanlığı kazandıralım.
✔ Günde en az 2 su bardağı süt içme alışkanlığı edinilmelidir.
✔ Günde en az 5 porsiyon sebze-meyve tüketilmelidir.
✔ Günde en az 8-10 bardak su tüketilmelidir.
✔ Çocuğunuzun bilişsel gelişimi için iyot tüketimine ihtimam gösterilmelidir. En yeterli iyot kaynağı
iyotlu tuzdur. Yemeklere pişmeye yakın vakitte tuz eklenirse günlük kâfi iyot sağlanır.
✔ Oluşabilecek kansızlık büyümeyi olumsuz tarafta tesirler, dikkat ve algılamayı azaltır. Demirden
güçlü besinler çocukların beslenmesinde kesinlikle olmalıdır. Bunlar; et, tavuk, balık, yumurta,
kurubaklagiller, pekmez, tahin, kuru meyveler, koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. Bu besinleri c
vitamininden zengin(turunçgiller,domates,biber ve sebzeler) ile bir arada tüketirsek daha uygun emilim
sağlayacaktır.
✔ Yemekler yavaş ve düzgün çiğnenerek yenmelidir.
✔ Bedenin sistemli çalışması, tüketilen besinlerin bedene yararlılığının artırılması, çocukların
fizikî, zihinsel ve duygusal gelişimlerine olumlu katkı sağlaması açısından fizikî aktivitenin
artırılmasına da ehemmiyet verilmelidir. Bu nedenle, çocukların gerek okul idaresi gerekse de
ebevynleri tarafından sevdikleri rastgele bir spor kolu ile ilgilenmelerine teşvik edilmelidir.
✔ Nizamlı ve kâfi uyunmalıdır.
✔ Televizyon ve bilgisayar karşısında epey az vakit harcanmalıdır.
✔ Çiğ zerzevat ve meyveler bol su ile yıkanmadan yenilmemeli, açıkta satılan besinler
tüketilmemelidir.
✔ Öğün ortalarında şekerli besinlerin tüketilmesinden kaçınılmalıdır.
✔ Eller yemeklerden evvel kesinlikle yıkanmalıdır.
✔ Çocukların uzunluk uzunluğu ile yüklerine dikkat edilmeli ve izlenmelidir.
✔ Sistemli güneşlenerek D vitamini almalarına ihtimam gösterilmelidir.
✔ Hazır paketli eserlerden uzak durulmalıdır.
✔ Şeker ve şekerli besinler, cips, gazlı içecekler,çay yerine süt,yoğurt,sütlü tatlılar,taze sıkılmış
meyve suları tercih edilmelidir.
✔ Açıkta satılan eserler gereğince emniyetli ve pak değildir. Ayrıyeten, uygun şartlarda muhafaza
edilmedikleri için çabuk bozulma riski taşırlar. Bu nedenle, bilhassa okul etrafında açıkta satılan
besinlerin mutlaka satın alınmaması gerekmektedir.
✔ Çocuğunuza yiyecekleri ödül ve ceza olarak kullanmayınız!. Örneğin yemeğini yediği için/
odasını temizlediği için çocuğunuza tatlı vermek. Sıhhatsiz yiyeceklerin cazibesini artıran bu
davranışlardan kaçınmak gerekiyor. Ayrıyeten siz çocuğunuza bu tip yiyeceklerin sağlıksınız
olduğunu anlatmıştınız?! O halde bu cins yiyecekleri ödül olarak vermekte nerden çıktı?!
Düşünsenize çocuklar için baş karıştırıcı bir durum yaratabiliyor! Bu nedenle yiyecekler çocuğun
başında ödül ve ceza ile eşleşmemelidir. Çocuğunuzu sevindirmek için farklı seçenekler
sunabilirsiniz; sevdiği oyunları birlikte oynamak, yeni boyama kitapları almak, birlikte yürüyüş
yapmak üzere aktiviteleri seçenek haline getirdiğimizde ileride ömrüne dokunuş yapmış
olacağımızı unutmamalıyız.
Başarılı ve sıhhat dolu bir eğitim yılı olmasını dilerim..