Safra kesesi, karaciğerin çabucak altında bulunan küçük, kese gibisi bir organdır. Karaciğer tarafından üretilen yeşil-kahverengi bir sıvı olan safrayı (ödü) koruma eder. Safra, yağları ve öteki hususları sindirmeye yardım eder. Safrada, safra tuzu, kolesterol ve bilirubin pigmentleri üzere atıklar bulunur. Kolesterol yahut safra tuzları sertleşip taş gibisi bir husus oluşturduğunda safra taşları ortaya çıkar. Safra taşları, safra kesesi yahut safra kanallarındaki çakıl gibisi, sert çökeltilerdir. Safra taşları tıkanmaya neden olarak safra kanalı, karaciğer yahut pankreasta önemli bir enfeksiyona yol açar. Tıkanmış safra kanalının belirtileri, safra kesesi atağı olarak bilinir. Tipik bir safra kesesi atağında, sağ üst karında daima ağrı, sağ omzun altında ağrı, ateş, bulantı, kusma, sarılık, uykusuzluk, geğirme ve hazımsızlık üzere safra kesesi belirtileri olur.
Safra keselerinin risk faktörleri: Cinsiyet, yaş, obezite, süratli kilo kaybı, hamilelik, hormon terapisi ve doğum denetim hapları, Crohn hastalığıyla artan serum trigliserit seviyeleridir. Genel olarak, bayanlarda erkeklerden daha fazla safra taşı riski var. Safra taşı oluşma ihtimali yaşla birlikte artar. Bunun yanı sıra, yağlı besinler içeren ve düşük lifli bir beslenme, safra taşlarının oluşmasına katkıda bulunur. Ne var ki, süratli kilo kaybı ve çok düşük kalorili diyetler, safra kimyasını bozarak safra taşlarının oluşmasına yol açabilir. Beslenmede muhakkak değişiklikler, safra taşı belirtilerini önlemeye yardımcı olabilir.
DİYET ÖNERİLERİ
✓Yemeklerinizde baharat kullanmayınız.
✓Yemeklerinizi kavurarak ve kızartarak pişirmeyiniz.
✓Çok yağlı börek, çörek, hamur işi ve hamur tatlılarını tüketmeyiniz.
✓Bir günde yemeklerle birlikte 3 tatlı kaşığından fazla yağ almayınız.
✓Alkollü içecek tüketmeyiniz.
✓Süt, yoğurt ve peynirde light eserleri kullanınız
✓Yemeklerinizde hayvansal kaynaklı katı yağlar yerine, bitkisel kaynaklı sıvı yağlar tüketmeyi tercih ediniz.
✓Yağlı kırmızı etler yerine yağsız ya da az yağlı beyaz et tercih ediniz. Çok az yağlı dana, kuzu eti yiyebilirsiniz.
✓Yemek ortalarında bol ölçüde sıvı tüketiniz
✓Gaz yapan besinleri ve posalı besinleri tercih etmeyiniz
✓Az az ve sık sık yemek yiyiniz
✓Yiyeceklerinizi yavaş yiyiniz ve yeterli çiğneyiniz
✓Elma sirkesi ağrı kesici tesire sahiptir.1 tatlı kaşığını geçmeyecek halde tüketilebilir.
YENİLMESİ SAKINCALI YİYECEKLER
✓Yumurta ve yumurta içeren besinleri tüketmeyiniz.
✓Sucuk, salam, sosis, pastırma, yağlı etler, yağlı balık, tavuğun yağlı kısmı, hazırlanmış ve bekletilmiş etler
✓Kahve ve kakao
✓Kuruyemişler ve yağlı tohumlar
✓Yağlı besinler: kaymak, krema, çikolata, pasta, kek, helva,lokum, tahin ve benzerleri
✓Sakatatlar: karaciğer, beyin, böbrek, dalak, lisan, yürek, işkembe vb….
✓Gaz yapan yiyecekler: kuru baklagiller, barbunya, nout, kuru fasulye, kereviz, karnabahar, lahana üzere sebzeler
✓Konserveler ve içeriği bilinmeyen hazır gıdalar
✓Soğan, sarımsak, salçalı, baharatlı yiyecekler
✓Alkollü içecekler ve meşrubatlar ( meyve suları ekseriyetle gaz yapar)
ÖRNEK MENÜ
KAHVALTI : Çay ( şekerli)
Beyaz peynir ( yağsız) kecheese keçi sütü
yumurta beyazı
Bal yahut reçel
2-3 dilim Ekmek
ÖĞLE : Etli zerzevat yemeği ( susuz)
Pirinç pilavı yahut makarna
Cacık
Meyve yahut komposto
Ekmek
AKŞAM : Çorba
Izgara yahut fırında köfte
Yoğurt ( kaymaksız)
Salata ( yağsız)
Ekmek
ARALAR : Meyve + 1-2 ceviz yahut 6-8 badem
