Sağlıklı beslenmek gayesiyle vejetaryen beslenmeye yönelim sıklıkla görülüyor..Bu yönelimin nedenlerini sorguladığımızda gerek çevresel,gerekse dini ve klasik birçok neden olabilir.Vejetaryen beslenme modelinde o kadar çok değişik beslenme tipi var ki bu kişinin seçtiği besinlere nazaran değişmektedir.Size kısaca bu tiplerden genel olarak bahsedecek olursak;
-
Vegan Diyeti:Bu bireyler hayvansal kaynaklı hiçbir besini tüketmezler.Sadece bitkilerle beslenirler.Veganları kimileri çok katıdır.(örneğin arının ürettiği balı,kemiğin kaynatılmasıyla üretilen jelatini,süt içerdiği için çikolatayı da tüketmez)Aynı vakitte hayvandan elde edilen yün,ipek ve derili giysileri giymezler.Veganların da alt kümeleri vardır:
Ravistler:Besinlerin pişirilince besin bedellerini kaybedeceğini düşündükleri için besinleri pişirmeden tüketirler.
Zenmakrobiyotikler:Bu bireyler yalnızca tahıl,sebze,meyve ve kurubaklagil tüketirler.Bazı gurup ise yalnızca tahıl eserleriyle beslenir.
Fruvitarianlar:Yalnızca meyveler,kabak,salatalık,biber ve domatesle beslenirler.Yediklerinin tekrar toprağa dönerek büyüme döngüsüne katılacağına inanırlar.
-
Lakto vejetaryen tip:Bitkisel besinlerle birlikte süt ve süt eserlerini de tüketirler.
-
Ova vejetaryen tipi:Diyette bitkisel besinlerle birlikte yumurta da tüketebilirler.
-
Lakto-ova vejetaryen tip:Bu bireyler süt ve yumurtayı tüketir.Öldürülmüş hayvan eti yemeye karşıdırlar.Günümüzde en sık uygulanan tipidir.
-
Bazı kümeler da etler ortasında tercih yapar.
Polo vejetaryen:Bitkisel besinler yanında sadece kümes hayvanlarını tüketirler.
Pesko vejetaryen:Bitkisel besinler yanında sırf su eserlerini tüketirler.
-
Semi-vejetaryen:Kırmızı eti tüketmeyen,sınırlı ölçüde balık ve tavuk tüketenlerdir.Yumurta,süt ve türevlerini serbestçe tüketirler.
Sağlık Üzerine Etkileri
Klinikte en çok rastladığım soru’sizce vejetaryen beslenme modeli sağlıklı mı’.Benim karşılığım yanlışsız planlandığı sürece sağlıklı olabilir.Çünkü bu beslenmenin temeline baktığımızda bol posalı besinleri(sebzeler,meyveler,kurubaklagil,tahıl eserlerini..)içermektedir. Şayet siz az da olsa yumurta,beyaz et,süt eserleri tüketen bir vejetaryen iseniz; sıhhatsiz olma riski çok düşüktür.Bunu bir Akdeniz Diyet Modeli olarak da düşünebiliriz.
JAMA mecmuasında yayımlanan bir tahlil derlemesine nazaran;vejetaryenlerin et tüketen şahıslara nazaran daha sağlıklı olduğunu saptamıştır.
Yapılan bir araştırmaya nazaran;vejetaryenlerin vefat riskinin vejetaryen olmayan bireylerden daha düşük olduğu saptanmıştır.
Fakat sağlıklı olmak için illaki vejetaryen olmak zorunda değiliz.Aksine yeterli planlanmamış bir vejetaryen diyeti yapıyorsanız eksiklikler ortaya çıkabilir.
Sonuç olarak;bütün beslenme modellerinin yolu sağlıklı ve istikrarlı beslenmeye çıkıyor.Her şeyi istikrarlı ve gereksiniminiz doğrultusunda aldığınız sürece sağlıklı bir birey olabilirsiniz.
Sağlıkla ve memnunlukla kalın!
