Besinlerin pek birçoklarının içinde bulunan sodyum, doğal yiyecek tuzu olarak isimlendirilir. Sofra ya da mutfak tuzunun da büyük bir kısmı sodyumdur. Tuz (sodyum klorür), lezzet verici özelliği nedeniyle besin hazırlamada kullanıldığı üzere küflenme, böceklenme üzere durumları önlemek için besin saklama süreçlerinde de kullanılır.
Sağlık açısından değerlendirildiğinde; sodyum organizmada sıvı istikrarını sağlamada ve kan basıncının düzenlenmesinde rol oynar. Lakin fazla tuz tüketiminin de yüksek kan basıncı (yüksek tansiyon) ile alakalı olduğu dikkate alınmalıdır. Fazla tuz tüketimi, idrarla kalsiyum atımını artırarak kemiklerden kalsiyum kaybına neden olabilir. Bilindiği üzere kemiklerden kalsiyum kaybının artışı osteoporoz ve kemiklerin kırılma riskini arttırır. Bu nedenle lezzetine bakmadan yiyeceklere tuz eklenmemeli ve fazla tuzlu besinler tüketilmemelidir.
SAĞLIKLI YAĞLAR
Beslenme programlarında kesinlikle yer verilmesi gereken yağlar, tertipli aralıklarla tüketildiğinde son derece sağlıklıdır. Münasebetiyle doymamış yağ asidi içeren besinler, sıklıkla tüketilmeli ve yemeklere eklenmelidir. Hayvansal ve bitkisel olarak ayrılan yağ çeşitlerinin beden üzerinde pek çok taraftan yararı vardır. Bedenin güç deposu olarak nitelendirilen bu besin kümelerini kendinizin ve öteki aile bireylerinizin sıhhati açısından sıklıkla tüketmeye çalışmalısınız.
Vücudun en önemli güç deposu olarak bilinen yağlar, birçok istikametten yararlıdır. Büyüme ve tamirat üzerinde fonksiyonel bir role sahip olan besin kümeleri, karbonhidratlardan sonra güç vermek için kullanılırlar. Birtakım vitamin çeşitlerinin bedene alınmasında da tesirleri mevcuttur. Bedenin nizamlı çalışmasında ve hatta birtakım hormonların devreye girmesinde etkilidirler. Deri altına depolandıkları için beden ısısının korunması üzerinde son derece kıymetli katkıları görülür. Uzun süren açlık durumlarında bedene güç veren besin kaynakları da yeniden yağ asitleridir.
Karbonhidratlardan daha fazla güç oranına sahip olan yağlar, çok fazla alındığında bedende depolanırlar. Depolanan yağ, antrenman yahut koşu üzere çeşitli sportif aktivitelerle yakılmadığı vakit bir müddet sonra obezite üzere çeşitli rahatsızlıkları da beraberinde getirebilir. Münasebetiyle yağ asitlerinin en büyük ziyanı, obezite hastalıklarına yol açma ihtimalidir. Yağların öteki zararlarından birisi ise sindirim açısından zorluk vermeleridir. Sindirimleri uzun sürdüğü için güç muhtaçlığı öncelikli olarak karbonhidratlardan karşılanır. Depo gereci olarak kullanılan yağların yakımı güç olduğu için dikkatli tüketmekte yarar vardır.
Dengeli olduğu sürece yağ tüketmekten korkulmamalıdır. Hem omega-6 hem de omega-9 yağ asitlerinin kâfi alınması hedefiyle bitkisel yağlar dönüşümlü olarak kullanılmalıdır.
ARA ÖĞÜNLERİN ÖNEMİ
Ara öğünler kan şekerinin düşmesi ile meydana gelen büyük açlık hissini pürüzler. Olağan bir öğünden yaklaşık 2-3 saat sonra kan şekeri düşmeye başlar, şahıslar kendilerini tekrar aç hissetmeye ve yeni bir öğün muhtaçlığı duymaya başlarlar ve bu açlık hissiyle buzdolabının kapağını açıp önlerine ne geldiyse yerler. Ancak öğününden yaklaşık 1,30-2 saat sonra meyve, galeta ya da kuru yemişlerin tüketildiği bir orta öğün kişinin hem çabuk acıkmasını önler hem de bir sonraki öğünde çok fazla kalori almamasını sağlar.Ayrıcaara öğün yapan bireyde sık beslenme alışkanlık haline geldiği için metabolizma suratı da artar. Metabolizma suratının artmasına bağlı olarak da kilo kaybı hızlanır.
Ara öğün yaparken seçilecek besinler de çok kıymetlidir. Şekerli yiyecek ve içeceklerden, yapay besinlerden ve genel olarak endüstriyel şeker ve tuzdan uzak durulmalıdır. Orta öğünlerde bu cins besinleri tüketmek kilo almamıza neden olur. Birebir vakitte tek başına şekerli besinleri tüketmek, kan şekerinde ani yükselmelere ve sonrasında ani düşüşlere sebep olacaktır. Bu yüzden karbonhidrat içeren besinlerin yanında protein kaynağı olan süt, yoğurt, peynir üzere besinleri tüketmenin yararı vardır. Orta öğünlerimiz için 100-200 kalori ortasında güce sahip sağlıklı besinler seçersek hem kilo denetimimizi sağlamış oluruz hem de kan şekerimiz muhakkak sonlarda kalır.
Ara öğünümüzde tüketmek için posa içeriği yüksek besinler birinci tercihimiz olmalıdır. Bu besinler midede daha uzun müddet kalarak tokluk hissini uzattığı üzere kalp damar ve sindirim sistemimizin sıhhati için de epey değerlidir. Posalı besinlere, kabuğu soyulmamış meyveler, çiğ sebzeler, tam tahıl eserleri örnek verebiliriz.
