Gebelikten korunmaksızın, bir yıl mühletle sistemli bir cinsel yaşama karşın hamile kalamama durumuna kısırlık( infertilite)denir. Ortalama her altı aileden biri infertiliteden etkilenmektedir. Gebelik birçok faktörün bir ortada olması ile gerçekleşir. Sorunu olmayan çiftin, aylık hamile kalabilme oranı % 20-25 olup bu oran bir yılsonunda yaklaşık % 85’e ulaşmakta, 2 yılın sonunda ise % 90’nı geçmektedir. Gebelik oluşumu için; yumurtalıktan atılan sağlıklı bir yumurtanın, erkeğin sağlıklı döl hücresi olan sperm ile birleşmesi gereklidir. Olağanda bu olay bayanın yumurtalık kanalında (fallop kanalında) meydana gelir ve döllenme (fertilizasyon) ismi verilir. Yumurta ve spermin müsabakası ve döllenen yumurtanın rahime ulaşabilmesi için fallop kanallarının açık ve sağlıklı olması gerekir.
Kısırlığa neden olan beslenme faktörleri
Çok zayıflık yahut şişmanlık
- Yemek yeme davranış bozukluğu
- Vejetaryenlik
- Besin kümelerinden en az bir kümeye beslenmede yer vermemek
- Aşırı antrenman yapmak
- Öğün atlamak
- Çok fazla gerilimli bir hayata sahip olmak
- Popüler diyetleri sık uygulayarak çok kilo verip tekrar fazlasını almak
Düşük kalorili beslenmek kısırlık için risk faktörüdür.
Özellikle erkeklerin düşük kalorili beslendiklerinde seks yapma yeteneklerinde azalma, sperm hareketliliğinde ise düşüklük olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Bilhassa tanınan diyetlerde birçok besin kümesinin diyetten çıkarılmasının bu fizikî oluşumu yapabileceği tarafında bilim uzmanları ortak görüş belirtmektedirler. Kilo kaybı nedeniyle ya da hayat biçimi olarak düşük kalorili beslenmeyi ideoloji edinen erkekleri bekleyen en değerli sıkıntılardan biri kısırlıktır. Bilhassa son yıllarda uygulanan Atkins diyeti, Makrobiyotik diyet, South Beach diyeti, Çok düşük kalorili zayıflama diyetleri ile kilo verenlerde kısırlığın kaçınılmaz olduğu bir gerçektir. Kalitesiz kilo kaybı ile erkeklerde testosteron bayanlarda östrojen hormonu seviyesinde düşüklük olurken, erkeklerde % 25 oranında kilo vermeye bağlı sperm sayısında ve kalitesinde düşüklük görülmektedir.
Aşırı idman bilhassa kadınlarda FSH (foliküle stimule edici hormon), LH (lutein hormon) ve östrojen seviyesinde azalmaya neden olurken, erkeklerde testosteron seviyesinde baskılayarak sperm üretimini azaltmaktadır.
Yoga günde 30 ile 60 dakika ortasında yapılırsa endorfin hormonunu arttırarak kısırlıktan koruduğu bildirilmiştir. Bu nedenle günde 50 dk yapılacak olan yoga ömür kalitenizi yükseltecek ve üreme işlevlerinin devamlılığına olumlu tesir gösterecektir.
Posa: Bütün diyetlerde diyet posası (lifi) alımı önerilmektedir. Lakin yapılan çalışmalar çok posa alımının günde 25 g’ın üzerinde, bayanlarda birinci evvel sistemsiz regl siklüslarına daha sonra da adetten kesilmeye neden olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar bulunmaktadır.
Soya proteini kalp sıhhati açısından, kanseri müdafaası açısından sıklıkla tüketen bireyleri bekleyen tehlikeli durum kısırlıktır. Son yıllarda yapılan çalışmalar günde 20-200 g kadar nizamlı soya fasulyesi tüketen bireylerde adette gecikme, kan östrojen ve progesteron hormon seviyesinde azalma olduğu bildirilmektedir.
Kafein alımı: Günde 4 fincan kahve içimi ile >500 mg kafein alımına neden olmaktadır. Günde 500 mg’ın üzerinde alınan kafein bayanlarda östrojen seviyesinde azalmaya ve böylelikle yumurtanın kalitesizliğine daha da kıymetlisi yumurtlamamaya neden olmaktadır.
Alkolün bilinmeyen bir tehlike olduğunu çalışmalar desteklemektedir. Bilhassa sistemli alkol alımı ile erkeklerde testislerde toksik tesir yaratmaktadır. Buna ek olarak ereksiyon kaybı, sperm sayısında ve kalitesinde azalma gözlenecek en kıymetli sıkıntıdır.
Sigara: Sigara kullanımı ile erkekde sperm üretiminde azalma, bayanda yumurtanın kalitesinde önemli hasarlar meydana gelmektedir.
Buna ek olarak düşük ölçüde diyetle alınan demir, çinko, B 12 vitamini ve düşük kaliteli protein kaynakları kısırlık için yer hazırlamaktadır.
Beden Kitle İndeksi 18,5 ile 24,9 ortasında olmak gözetici iken 18,5 in altında olmak çocuk sahibi olmayı engelleyen bir faktör olarak bedellendirilmektedir. Erkeklerde Vücut Kitle İndeksi arttıkça testosteron seviyesinde azalma olduğu bildirilmektedir.
Sağlıklı günler…
