KEKİK
Kekik, yeşilimsi gri aromatik yaprakları olan çok yıllık bir çalıdır. Güney Avrupa’dan ve Akdeniz’i çevreleyen ülkelerden kaynaklanır, ancak şimdi ılıman iklime sahip dünyanın birçok bölgesinde bulunur. Kekik tipik olarak % 0,4 ila % 3,4 uçucu yağ içerir ve ticari olarak yapraklarının damıtılmasıyla hazırlanır.
Yunanca kekik kelimesi, Yunanistan’ın antik tapınaklarında tütsü olarak kekiğin yakılmasıyla ortaya çıkan aromaya atıfta bulunabilen “tütsüleme” anlamına gelen bir tanımlayıcıdan türemiştir. Kekik ile ilişkili geleneksel ilaçlar arasında akciğer hastalıklarının hafifletilmesi yer alır. Romalı askerler cesur olmak için kekik içinde yıkanırlardı.
Genel olarak, kekik yağı yüksek konsantrasyonda fenolik bileşikler timol ve karvakrol içerir.
Kekiğin antioksidan seviyeleri, zencefile göre 2.8 kat ve sarımsaktakinden 30 kat daha yüksek bulunmuştur. Yüksek antioksidan düzeyi ise bağışıklığı arttırır.
Kekiğin ve özellikle onu oluşturan karvakrolün antiinflamatuar süreçleri dair pek çok klinik öncesi kanıt vardır .
Geleneksel ilaçlarda kekiğin antispazmodik (spazm giderici), bronkolitik ve sekretomotor özelliklere sahip olduğu iddia edilir ve Orta ve Güney Avrupa’da bronşit, boğmaca ve solunum yollarının mukozal iltihabının hafifletilmesi için kullanılır.
KEKİĞİN FAYDALARI
- Kekik bileşenlerinin antinosiseptif (eklem ağrısı, bel ağrısı veya spor yaralanmaları ve ameliyat sonrası ağrı) ve anestezik etkileri vardır.
- Kekik ekstresi, gastrointestinal rahatsızlıklarda (dispepsi, gastrit gibi) oral olarak kullanılmaktadır.
- Soğuk algınlığı ile ilişkili produktif (Akciğer kökenli) öksürükler için kullanılır.
- Üst solumun yolu enfeksiyonu (ÜSYE), alt solumun yolu enfeksiyonu (ASYE) ve ilişkili öksürüklerde oral ve gargara olarakta kullanılmaktadır.
- Sedatif ve antiseptiktir. Mentruasyon ve ilişkili krampları kontrol etmede ve dermatit tedavisinde yardımcıdır.
- Kekik esansiyel yağının mutajenik aktivitesi saptanmamıştır. Son yayınlar kekiğin antimutajenik olduğunu ileri sürmektedir.
- Bedeni kuvvetlendirir, kalp çarpıntısını keser, kandaki şeker miktarını azaltır.
- Ayrıca uykusuzluk, migren, anjin, nezle, dolaşım sistemi bozukluğu, sinir sistemi zayıflığı ve baş dönmeleri tedavisinde kullanılmaktadır.
KEKİK ÇAYI NASIL YAPILIR ?
Bir fincan kekik çayı yapmak için bir tatlı kaşığı kuru kekik ya da birkaç dal taze kekik dalı kullanılır. 1 fincan su kaynatılır ve içine bir tatlı kaşığı toz kekik ya da birkaç dal taze kekik eklenir, 10 dakika demlemeye bırakılır.
Stajyer Diyetisyen Betül Gümüş
