Menisküs, diz ekleminde yer alan kıkırdak dokudan oluşmuş bir yapıdır. Kaval ve uyluk kemiğinin
birleştiği yerde bulunur. Menisküs dokusunun formu üst dönük hilal ayı biçimindedir. Biri iç diğeri
dış olmak üzere dizde iki tane menisküs bulunur. Bu iki kemiğin hareket esnasında birbiriyle
sürtünerek aşınmasını önler. Menisküslerin şok emici, yük azaltıcı tesiri vardır. Dize binen yükün
%50si menisküslere iletilir ve dizin bükülmesi esnasında artar. Menisküs yırtığı nedeniyle
menisküslerin %15-30 unun çıkarılması temas basıncını %350 oranında artırmaktadır. Menisküs yırtığı ameliyatı olmuş bir dizin şok emici tesiri %30 oranında azalmaktadır.
Menisküs yırtığı nedir? Menisküs yırtığı nasıl oluşur?
Menisküs yaralanmaları yaygındır.Meniskülerdeki yaralanmalar eklem kıkıdağında bozukluk ve
kireçlenme riskini artırarak dizin tartı kontak alanını azaltır.
Akut travma ya da evreli yıpranmanın bir sonucu olabilir. Akut menisküs yırtıklarının en sık
yaralanma biçimi ayak tabanları yerdeyken ani ya da kuvvetli bir dönme hareketidir. Koşma ve
sıçramaya bağlı olarak uzun vadede evreli olarak olan küçük küçük travmalara bağlı olarak da
menisküs yırtığı gelişebilir. Yaşa bağlı menisküsler esnekliklerini kaybederek dejenere olurlar ve ileri
yaşlardaki bireylerde kolay bir çömelme hareketinde bile menisküs yırtıkları oluşabilir.
Hasta tipik olarak akut bir yaralanmadan sonra diz içinde sıvı ya da kan birikmesine bağlı olarak yavaş
bir şişme ile başlayan, yük bindirme ve dönme hareketleri ile ağrı ve bazen dizde klik sesi tanım eder.
Hastalar batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak hasta
ağrıyı dizin iç ya da dış kısmında hissedebilir. Dizde kilitlenme, kova sapı yırtık olarak tanımlanan
menisküs yırtığının belirtisidir. Yaralanma şiddetli ise menisküs yırtığına diz yan bağ ve çapraz bağ
yırtıkları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde boşalma olabilir yani hasta yürürken dizini kilitleyemez
ve birden bükülme olur.
Menisküs yırtıklarının tanısı nasıl konulur?
Öncelikli olarak hekim tarafından hastalığın hikayesi alınır. Hikayede; hastalığın başlangıcı, bulguların
özellikleri, şiddeti, lokalizasyonu, yayılımı, vakitle alakası, hastanın şikayetini artıran ve azaltan
faktörler hakkında bilgi edilinir. Sonrasında hekimin ayrıntılılı fizik muayenesi gelir. Fizik
muayenenin ayırt edici bulguları diz ekleminin iç ve dış kısmında hassasiyet vardır. Ayrıyeten menisküs
yırıtığına spesifik kimi fizik muayene hareketleri pozitifdir. Çoğunlukla hikaye ve fizik muayene ile
menisküs yırtığı tanısı koyulur. MR, menisküs yırtığı teşhisini doğrulamada birinci tercih edilecek olan
görüntüleme formülüdür.
Menisküs Yırtığı Tedavisi
Menisküs yırtığının tedavileri buz, ilaç tedavisi, yük taşıma aktivitesinin azaltılması, dizlik ve
güçlendirmeyi içeren rehabilitasyon programıdır. Ek tedaviler düzgünleşme potansiyeli ile hastanın
hedeflerine bağlıdır. Kolay yırtıklar kompleks yırtıklara nazaran daha fazla güzelleşme potansiyeline sahiptir.
Menisküsün dış bölgesindeki yırtıklar santral yerleşimli yırtıklara nazaran daha fazla iyileşme
meylindedir. Genç bireyler artroskopik menisküs yırıtığı tamirat süreçlerine yatkın olabilir. Daha yaşlı
hastalarda,menisküs yırtığı tedavisinde şayet mekanik sorun yoksa, bulguların uygunlaşması için 3-6
haftalık istirahat dönemi ve rehabilitasyona müsaade vermek yerindedir. Şayet hastanın fonksiyon
kısıtlanması devam ediyorsa, daima mekanik bulguları varsa ya da tekrarlayan ağrı ve şişlik
dönemlieri oluşuyorsa, cerrahi teşebbüsün düşünülmesi için ortopedi görüşü gereklidir.
