Kefir, bakteri ve mayaların tesirleriyle kefir taneleri içinde simbiyotik birleşmesi ile oluşan fermente bir süt eseridir.Geçtiğimiz son bir kaç yılda, fermente sütlü içeceklerin tüketiminin probiyotik içeriğinden ötürü insan sıhhatine olan yararıyla ilişkilendirildiği için tüketiminde artış meydana gelmiştir. Probiyotikler ekseriyetle bedene alındıklarında sıhhate faydalı tesir sağlayan canlı mikroorganizmalar olarak tanımlanır. Bu mikroorganizmaların birçoğu laktik asit türeten bakteriler olarak tanımlanır ve ekseriyetle fermente içecekler, yoğurt ve kefir formunda tüketilir. Kefir sözü içildikten sonra ‘iyi hissetmek’ manasına gelen Türkçe ‘de ‘keyif’ sözcüğünden türemiştir.
Kefir taneleri küçük karnabahar yahut mısır patlağı görünümlü, sistemsiz formlu, sarı- beyaz renkte elastik yapılardır. Polisakkarit bir yapı içinde bakteri ve mayaları içinde bulunduran simbiyotik bir fermente süt eseri aracısıdır. Aktüel literatürde, kefirin, antikarsinojenik, bağışıklık sistemi düzenleyici, kolesterol düzenleyici, antialerjik, kan şekeri düzenleyici, antimikrobiyel, laktoz intoleransı azaltıcı, tansiyon düşürücü, sindirim sistemi üzerine tesirleri çeşitli çalışmalarla kanıtlanmıştır. Fermentasyon mühletince B1, B2 vitaminleri ve folik asit ölçülerinde hafif artış görülür. Propionibacterium tiplerinin varlığında B12 ölçüsünde besbelli bir artış olur. Hudut sistemi üzerine tesirli esansiyel aminoasitlerden biri olan triptofan ile kalsiyum ve magnezyumu bol ölçüde bünyesinde bulundurur. Bunlara ek olarak kefir fosfor tarafından de çok âlâ bir kaynaktır (Zourari and Anifantakis, 1988). Fermentasyonun bir sonucu olarak b- galaktosidaz düzeyi arttığı için laktoz düzeyi de yoğurda kıyasla daha düşüktür.
Süt içindeki tüm besin hususlarını içermesi ve kefir granüllerinin yapısında bulunan mikroorganizmaların tesiri ile meydana gelen hususlar sonucunda besleyici pahasının artması ve beden tarafından daha âlâ absorbe edilebilmesi kefirin ehemmiyetini ortaya koymaktadır . Kafkas dağlarında yaşayan ve kefir içen insanların ömürlerinin uzun olduğu bilinmektedir. Bu durum kefirin yüksek derecede protein, mineral ve vitamin içermesinden ötürü sıhhate çok güzel geldiği formunda açıklanabilir. Kefir sindirim sorunu olanlar için en âlâ dermanlardan biri olarak görülmektedir. Çarçabuk sindirilebilen besleyici bir besin olduğundan çocuklar, infantlar, gebe bayanlar, güzelleşme devrindeki hastalar, yaşlılar, kabızlık ve öbür sindirim sorunlarını çeken beşerler için ülkü bir içecektir.
Ciddi bir hastalık geçirmiş ve antibiyotik tedavisine maruz kalmış şahıslarda intestinal floranın düzelmesi açısından da kefir tüketilmesi tavsiye edilir
Kefirin Sıhhat Üzerine Etkileri
Kefir; antibakteriyel immunolojik antitümöral ve hipokolesterolemik tesirinden ötürü çok faydalıdır. Ayrıyeten dünyanın bir çok bölgesinde tüberküloz, kanser ve gastrointestinal rahatsızlıklarda dayanak tedavi maksatlı olarak geniş çapta kullanılmaktadır. Kefirin mide ve pankreas üzere birtakım organların salgılarını artırdığı üzere sinirsel rahatsızlıklara, iştahsızlığa ve uykusuzluğa karşı uygun geldiği de bilinmektedir Kefir içerdiği esansiyel amino asitlerden triptofan yanında Ca ve Mg minerallerinden de varlıklı olması hudut sistemini rahatlatmasında tesirli rol oynar Sistemli olarak günde yarım litre tüketiminin metabolizma üzerinde stabilize edici tesirinin yanında karaciğer; safra, böbrek işlevleri ve kan sirkülasyonu üzerine olumlu tesirler gösterdiği belirtilmiştir. VLDL, LDL, triasilgliserol düzeylerini manalı olarak düşürürken; HDL kolesterol düzeylerini yükseltmektedir. Bu sonuçlar kalp-damar hastalıklarından korunmak için tam da kolesterolde olması gereken değişikliklerdir. Kefirin yağ düşürücü tesir düzeneği tam olarak bilinmese de; kefirdeki bakteri ve mayaların safra asidi parçalayıcı enzimler oluşturup kolesterol emilimini az olduğu bulunmuştur.
Alerji Aykırısı Etkisi
Eozinofiller, alerjik tepkilerde inflamasyon alanında yer alan ve alerjenle başlayan patolojik süreçte aktif rol oynayan bağışıklık sistemi elemanlarıdır. Bronşiyal astım, atopik dermatit üzere alerjik temeli olan hastalıklarda eozinofiller hem kanda hem de ilgili dokuda artmıştır. Eozinofil artışını ya da tesirlerini azaltmak alerjik hastalıkların önlenme ve tedavisinde epeyce değerlidir. Kefirin akciğer dokusunda ovalbumin aracılı eozinofil artışını ve çok mukus salgılanmasını azalttığı gösterilmiştir .Bu, alerjik bronşiyal astımın tedavisinde önemli bir umut vermektedir. Öteki bir çalışmada ise, kefiranin mast hücre degranülasyonunu baskıladığı ve bu nedenle mast hücre aracılı alerjik hastalıkların korunma ve önlenmesinde tesirli olabileceği öne sürülmüştür.
Kan Şekeri Düzenleyici Etkisi
Kefirin suda çözünen kısımlarının iskelet kası hücrelerinde glikoz alımını artırdığı gözlenmiştir.Bu da kan şekerini düzenleyici tesirinin olduğunu göstermiştir.
Antikanserojenik Etkisi
Kefir, mutasyon ve DNA hasarını azaltarak, kanser oluşumuna yer hazırlayan enzimlerin (ß-glukuronidaz, nitroredüktaz, azoredüktaz) aktivitelerini düşürerek, kanser yapan hususları (mutajen) etkisizleştirerek, kısa zincirli yağ asitlerinin üretiminin artması ve asiditenin artmasını sağlayarak ve kanserli hücre intiharını (apopitoz) hızlandırarak antikanserojen tesir göstermektedir.
Laktoz İntoleransını Azaltıcı Etkisi
Laktoz, tüm göğüslü sütlerinde bulunan temel disakkarittir ve laktoz sindirim bozukluğu barsakta yetersiz β-galaktosidaz olması sebebiyle epey yaygındır. Kefir danelerinde bulunan β- galaktosidaz, hidroliz yoluyla laktoz içeriğini azaltır ve laktoz intoleransı olan bireylerde laktoz içeren eserlerin tüketimini kolaylaştırır. Daha düşük laktoz içeriği ve daha yüksek β- galaktozidaz aktivitesi nedeniyle kefirin laktoz tolerans bozukluğu olan bireylerde laktoz sindirimini kolaylaştırdığı ve şişkinlik hissini %71’lere varan oranlarda azalttığı bildirilmiştir
Kan Basıncı Üzerine Etkileri
Kan basıncındaki düşüş, kan basıncı düzenlenmesinde değerli tesiri olan anjiyotensin dönüştürücü enzim tesirinin baskılanmasına bağlı olabilir. Anjiyotensin dönüştürücü enzim baskılayıcıları günümüzde hipertansiyon tedavisinde kullanılan en kıymetli ilaçlar ortasında yer almaktadır. Kefirin içerdiği on altı proteinin ikisinin anjiyotensin dönüştürücü enzim baskılayıcı tesir gösterdiği kanıtlanmıştır
Sindirim Sistemi Üzerine Etkileri
Süt, peynir ve tereyağının aksine kefir, sindirim sisteminin motor ve boşalma fonksiyonu üzerine uyarıcı tesire sahiptir. Kefir, antagonistik tesiriyle barsakta patojen bakteri kolonizasyonunu engellemektedir. Patojen bakterilere karşı; Daima içildiğinde kefirle birlikte bedene alınan faydalı bakteriler, bilhassa de laktobasiller bağırsaklara yerleşerek, buradaki mikroflorayı düzeltmekte ve ürettikleri asit bileşiklerle hastalık yapan bakterilerin ortadan kalkmasını sağlamaktadırlar
Helicobacter Pylori Tedavisinde Etkileri
Taze kefir mide kaslarının çalışmasını ve midenin daha süratli boşalma işlevini teşvik edici tesire sahiptir. H.pylori’nin neden olduğu ülserlerin tedavisinde alkali yapılmış kefir kullanıldığında H. pylori’nin üremesinin engellendiği görülmüştür. Bununla birlikte mide asitliğinin düştüğü, ağrı ve sindirim rahatsızlıklarının azaldığı bildirilmektedir.
Kolesterolü azaltır Sindirim sistemini güçlendirir genç kalmayı ve uzun yaşamayı sağlartansiyonu dengeleyici özelliğe sahiptir,Kefirde bulunan B12, B1, biotin ve K vitaminleri genel sıhhate katkıda bulunur.İyileşme sürecini hızlandırır.Kanser hücrelerinin büyümesini maniler.Sedef hastalığına düzgün gelir. Egzama tedavisinde kullanılır. Enflamatuvar hastalıklara karşı tesirlidir.Tümörlerin büyüklüğünü azaltır.Kalp hastalıklarını tedavi eder.Bağırsaklardaki tıkanıklığı bilakis çevirir.Kan damarlarını temizler.Enerji verir.Kendinizi güzel hissetmenizi sağlar.Akciğer enfeksiyonlarına karşı tesirlidir.Metabolizmayı çalıştırır. Kilo vermeye yardımcıdırAknelere güzel gelir.Saçı canlandırır.Diş eti hastalıklarının tedavisinde tesirlidir,İlaçların yan tesirlerini azaltır,Antibiyotik kullanımı sonrasında bedendeki âlâ bakterileri korur,Sindirim sistemindeki mikrofloranın müdafaada misyon yapar,Tansiyonu düzenler, Kan şekerini düşürür,Yağ asidi ve kolesterol düzeyini düşürür,İshale yeterli gelir, Şişkinliği azaltır, Bağırsak hareketlerini hızlandırır, Strese karşı tesirlidir,Uyku meselelerini çözer,Depresyon sürecinde kullanılabilir.