Ruminasyon Nedir?

Düşünmek insanoğlunun belirli sistemlerle gerçekleştirmiş olduğu zihinsel bir süreçtir. Düşünme psikolojik açıdan daha çok kişilerin yaşam problemlerini çözme ve bunlarla ilgili karar verme eylemlerini ele aldıkları süreçlerdir.

Ancak bazen bireylerin içinde bulundukları depresif duygu durumu esnasında nagatif duyguya karşıt olarak yinelenen şekilde düşünme eylemi ortaya çıkabilir. Kişileri herhangi bir çözüme götürmeyen daha çok tekrarlayıcı şekilde olumsuz düşüncelerin zihinde tekrarlanması durumuna ruminasyon adı verilir. Ruminasyonla ilgili yapılan araştırmalarda kişilerin geçmişteki olumsuz deneyimleri ile ilgili zihinsel meşguliyetlerinin ileriki yaşamları üzerinde negatif etkiye sahip olduğunu da ortaya koymaktadır. Çünkü baktığımızda geçmiş yaşamdaki olumsuz durumlara odaklanma bu olumsuz deneyimlerin tekrarlanması kişilerde depresyon ihtimalini ve depresyon tepkilerini daha çok pekiştirmektedir. Böylece yaşadıkları olumsuz duygular en yoğun şekilde hissedilebiliyor.

Ruminasyonun Kişiler Üzerindeki Etkisi Nelerdir?

Ruminatif bireyler incelendiğinde diğer bireylere göre geçmiş yaşamlarını ve mevcut yaşamlarını değerlendirmede olumsuz olaylara daha çok odaklı oldukları gözlemlenmektedir.

Ruminatif bireylerin olumsuz olaylara odaklı olmaları onların yaşamlarını olduğundan daha kötü görmelerine sebep olmaktadır.

Bilişsel hataları kullanma durumu daha fazla gözlemlenmektedir. Özellikle olayları bilisel olarak genelleme hataları yapmaları, geçmişte iyi oldukları başarılı oldukları anları küçümsedikleri  psikoterapi  süreçlerinde gözlemlenmektedir.

Ruminatif bireylerdeki kendi yaşam becerilerini ve başarılarını küçüseme eğilimi ve gelecek hakkındaki umutsuz bakış açıları özellikle onlardaki depresif belirtileri açığa çıkarmaktadır.

Olayları değerlendirirken özellikle kendilerine karşı tutundukları eleştirel ve yargılayıcı tavır dikkat çekmektedir.

Ruminatif bireyler sorunu düşünme konusunda aktif ancak çözüm noktasında pasif bireylerdir. Yani onları çözüme götürecek eylemleri harekete geçirmek konusunda motivasyonları düşüktür. 

Diğerleri ile olan ilişkileri ise yine problemlidir. Çünkü olayların olumsuz taraflarını düşünme eylemi kişilerde kin ve intikam alma isteğini de ortaya çıkartabilmektedir. Affetme konusunda toleransları düşüktür.

Olumsuz Düşünme Döngüsünden Nasıl Kurtulabiliriz?

Bir çok problemde olduğu gibi ruminasyonun engellenmesinde de kişilerin farkındalık düzeyleri önem taşımaktadır. Problemin fark edildiği zaman ise özellikle hangi konularda ruminatif düşünme gerçekleşiyor bunların tespit edilmesi gerekmektedir  yani problemin çerçevelenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevelemeyi yapabilmek için günlük alınan düşünce ve duygu notları size bu konuda yardımcı olacaktır. “Tam olarak şu anda ne düşünüyorum”gibi sorgulamalar özellikle ruminasyon yapılan anlarda zihninizi meşgul eden düşünceler ve duygularınızın not edilmes,i farkındalığa erişmenize yardımcı olacaktır.

Problemi çerçeveledikten sonra ise kontrolümüz dahilinde olanlar ve kontrolümüzün dışında olanlar diye kategoriler oluşturabiliriz. Hayatta bazı durumlar bizim kontrolümüzün dışındadır. Özellikle ruminatif kişiler geçmişe yönelik pişmanlık ve keşke içeren düşünsel zorlantılar yaşarlar. “şöyle yapsaydım böyle olur muydu”vb.. Ancak bu tarz düşünme örüntüleri olayları değiştirmediği gibi bizim daha depresif ve daha olumsuz bir ruh hali içerisine girmemize sebep olan bir düşünme şeklidir. Bu gibi durumlarda tek başınıza üstesinden gelmekte zorlanıyorsanız ruh sağlığı uzmanlarından destek alabilirsiniz.

Kontrol edebildiğimiz şeylerde ise o anda çözüme yönelik neler yapabileceğinizle ilgili notlar almak faydalı olacaktır. 

Özellikle kişilerin ruminasyon yaptıkları anları tespit etmeleri ve o anları nötralize etmeleri önem taşımaktadır. Herkesin geçmişe dönüp yaşamındaki olumsuz olayları düşündüğü anları zaman zaman vardır. Peki siz bunları ne zamanlarda yapıyorsunuz. Bir şarkı dinlerken mi, ya da evde film izlerken mi? Ne yaparken zihniniz sizi geçmişe o olumsuz olaylara geri götürüyor tespit edip, o anki aktivitenizi değiştirebilirsiniz. Yer değiştirdiğiniz aktivitenin  sizin için cezp edici olması sizi bu yönde motive edecektir. Ör: güzel bir anne keki yapabilirsiniz, yürüyüşe çıkabilirsiniz ya da sevdiğiniz bir hobinizle kısa süreliğine meşgul olabilirsiniz.

Eğer uzun süredir bu ve benzeri durumları yaşıyorsanız yaşamınızdaki olumsuz olayları düşünüp aynı kısır döngü içerisinde kendinizi gözlemliyorsanız, Samsun Psikoterapist İrem Kayır psikoterapi desteğine başvurabilirsiniz. 

İrem KAYIR

Uz. Psikolojik Danışman