Herkese merhabalar. Bu hafta sizlere son vakitlerde sıkça ismini duyduğum, bilhassa toplumsal medya üzerinden çeşitli reklamlarla muhtemelen hepinizin gördüğü teff tohumundan bahsetmek istiyorum. Pekala teff tohumu söylenenler üzere zayıflatır mı? Öncelikle sırf teff tohumu değil, hiçbir besinin tek başına zayıflatma tesiri olmadığı, bu bahse daha bütünsel yaklaşılması gerektğini belirtmek isterim. Yani teff tohumu tek başına zayıflatmaz. Artık teff tohumu nedir gelin daima birlikte inceleyelim.
Dünyada khaksir yahut taf olarak da bilinen teff tohumu Etiopya’da üretilen, haşhaş tohumuna benzeyen bir tahıldır. Etiyopya’da bilhassa, Etiyopya’ya has bir ekmek olan injera üretiminde kullanılan bir tahıldır. Etiyopyalılar bu ekmeği zerzevat, et, yumurta vs. altına tabak üzere kullanmak suretiyle tüketmektedirler. Teff tohumu senede bir kere kez ekilir ama tohumları çok küçük olduğundan tek elle geniş bir alana ekilebilir. Biz ismini yeni yeni duysak da dünyada birinci ekilen tohumlardan biri olma özelliğini taşır. Avrupa ve Amerika’da birkaç yıldır yeni keşfedilen ve yetiştirilmeye başlayan bu tohum bizim ülkemizde de yeni yeni duyulmaya başlamıştır.
Teff tohumu da buğday, arpa, çavdar üzere tahıl grubundadır. Tahılların bedende ki sindirimi başka besin kümelerine nazaran daha kolaydır. Yüksek besinsel lif tarafından, B ve E vitamini, antioksidanlar, kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum üzere minerallerden zengindir. Tam tahıllı besinler elde edilirken besin bedeli kaybı rafine edilmiş unlara nazaran azdır. Tam tahıl kümesinin içerisinde çözünür ve çözünmeyen lifler bulunmaktadır. Çzünür lifler kan kolesterolünü istikrarlar ve yemeklerden sonra glisemik yansıyı düşürebilir. Yani kabaca besinlerin kan şekerini yükseltmek için verdiği yansıyı azaltabilir diyebiliriz. Çözünmeyen liflerse bağırsaktaki geçiş suratını azaltarak, kanserojenik unsurların bağırsak hücrereleriyle temasını azalttığı ve emilimini engellediğini söyleyebiliriz. Teff tohumunu buğday, arpa, çavdardan ayıran en değerli özelliği gluten içermemesidir. Gluten intoleransına sahip bireyler yahut çölyak hastalığı bulunan bireylerin tüketebileceği bir tahıldır. Teffin glisemik indeksini (kan şekerini yükseltme hızı) inceleyecek olurdan buğdaydan hayli düşük ama çavdar ile misal olduğunu görmekteyiz. Içerisinde bulunan protein ölçüsü bakımından da öbür tahıllara göre daha yüksektir.
Teff tohumu yapısının çok küçük olmasından ötürü rastgele bir rafine süreci geçirmeden tam tahıl olarak direkt kullanılabildiği için yüksek lif ve besin içeriğine sahiptir. Besinsel içeriğini incelediğimizde buğday ile benzerlik gösteren teff tohumu öbür hububatlar ile kıyaslandığında misal protein içeriği göstermektedir. En değerli özelliğiyse az evvel de bahsettiğim üzere gluten içermemesidir. Ayrıyeten kalsiyum, çinko, magnezyum, demir, fodfor ve bakır istikametinden de zengindir.
Şimdi gelelim piyasada teff tohumlu çay diye satılan eserlere. Çoklukla ünlü ve zayıf toplumsal medya kullanıcılarının ben içiyorum sizde inançla içebilirsiniz mantığıyla tanıtımı yapılan, sabah aç karnına içilerek zayıflatma vaadinde bulunan bir eserdir. Ama teff tohumlu çay diye satılan, sitesinde teff tohumunun yararları yazan bu çayın içerisinde yok yok. Teff tohumu dışında kiraz sapı, aspir tohumu, kitre zamkı, mate yaprağı, barut ağacı kabuğu üzere birçok bitkinin bulunduğu ve içeriği bu karışık olan bir çay için satış sitesinde sıhhat problemleri olan bireylerle ilgili de rastgele bir ikaz yapılmamış. Biz diyetisyenlerin her vakit söylediği şey karışım bitikilerden uzak durmanız. Bu usul bitkilerin içeriklerini, göstereceği tesirleri farklı ayrı bilsek de birleştiğinde oluşacak tesirleri bilemediğimiz için her vakit bu stil eserlerden uzak durmakta yarar var.
Yukarıda bahsetmiş olduğum teff tohumu özellikleri bir tahıl kümesi olarak tek başına tüketildiğinde hala geçerli ancak piyasada gördüğümüz çaylar için geçerli değildir. Kaldı ki zayıflama vaadiyle satılan bu usul çayların da tesiri içerisinde bulunan öbür bitkilerden kaynaklanmaktır. Yani teff tohumlu diye satılmasının nedeni satış pazarlama tekniğidir. Altın çilek, goji berry, kinoa, chia üzere teff tohumu da insanların zayıflama dileğini suistimal etmek için ortaya çıkarılmış bir bir besin. Daha doğrusu yıllardır var olan lakin popüleritesinin bu devirde arttığı bir besin. Teff tohumu besinsel içeriğinin zenginliğinden ötürü tahıl olarak tüketilebilecek besindir. Ancak çay formunu tüketmenizi mutlaka tavsiye etmiyorum.
Benim nacizane teklifim günlük beslenmenizde teff tohumu tüketimi yerine ülkemizde yetiştirilen ve içerik olarak emsal olan buğdayı tercih etmeniz tarafında olacak. Zayıflamak için teff tohumu yahut rastgele bir besine tek başına gereksiniminiz olmadığını unutmayın.
Pazartesi başlanan diyetlerin devamının gelmesi temennisiyle, sağlıklı haftalar dilerim.
