Büyüme Takibi; Ağırlık ve Boy Artışı Yeterli Mi?

Kilo Alımı Yeterli Mi?

Her annenin bebeğinin kilo alımı ile ilgili haklı endişeleri vardır. Bizlerde büyümenin takibinde aylık ağırlık artışına önem veriyoruz.

Ağırlık artışı beslenme ve büyümenin değerlendirilmesinde en önemli parametredir.

İlk yaş içinde beslenme yetersizliğini gösteren en önemli parametre ağırlık artışının az olması veya durmasıdır.

Az kilo alan bebeklerde en başta beyin gelişimi olmak üzere bir çok organ olumsuz etkilenir.

Beslenme yetersizligi devam ettiğinde 3-6 ay sonra boy uzaması da yavaşlar.

Ne kadar kilo almalı?

İlk 6 ayda: günde 20-30 gram, haftada 150-250 gr, ayda 600-900 gram,

6-12. aylarda günde 15-20 gram, haftada 100-150 gr, ayda 450-600 gr,

12-24 ay arasında haftada 50 gr, ayda 200 gr, yılda 2,5 kg,

2 yaşından sonra yılda 2-2,5 kg tartı alır.

Pratik olarak  beşinci ayda doğum kilosunun iki katına, 12. ayda üç katına ve 24. ayda dört katına ulaşır. 

Dikkat edilecek bir nokta ise; Doğum kilosu düşük olan bebeklerin diğer bebeklere göre kilolarının hep geri olduğudur. Örneğin 2,5 kg doğmuş bir bebeğin bir yaş için beklenen kilosu 7,5 kilogramdır. 4 kg doğmuş bir bebeğin bir yaşta beklenen kilosu 12 kilogramdır. Ağırlık yorumlanırken buna dikkat etmek gerekir.

Diğer bir önemli konu ise; Anne sütü alan bebekler yukarıda yazılandan daha fazla kilo alabilir ve normaldir. Fakat mama alan bebeklerde fazla kilo alımı ilerde ortaya çıkabilecek obezite vs gibi sorunlar nedeniyle tavsiye edilmez.

Çocukları tartarken kullanılan teraziler de önemlidir;

İlk iki yaş için kullanılan terazilerin 10 grama kadar hassas, daha büyük çocuklar için kullanılanların 100 grama kadar hassas olması gerekmektedir.

Bebekler çıplak olarak daha büyük çocuklar ise iç çamaşırları ile tartılmalıdır.

Boy uzaması yeterli mi?

Bebek ve çocukların sağlıklı olduğunun ve yeterince büyüdüğünün diğer bir göstergesi de boydaki artıştır. 

Yaşa göre olması gereken boy ölçülerinin bilinmesi, boy uzamasında aksaklık olduğunda erken teşhis ve erken müdahaleyi sağlar. 

Doğumda ortalama boy 50 cm’dir. 

İlk yaş için ; İlk üç ayda 8 cm, ikinci üç ayda 8 cm, üçüncü üç ayda 4 cm ve dördüncü üç ayda 4 cm boyda uzama olur . 

1 yaş boyu 75 cm’dir.

1-2 yaş arası yılda 10-12 cm, 

2-4 yaş arası yılda 7 cm,

4 yaştan ergenliğe kadar yılda 5-6 cm uzama olur. 

Kronik hastalıklar, psikososyal nedenler ve beslenme bozuklukları (malnütrisyon)  boy uzamasını yavaşlatan sebeplerdendir. 

İlk 2 yaşta beslenme durumu boyu etkileyen en önemli faktördür. 

2 yaşından sonra genetik ve hormonal faktörler (büyüme hormonu ve tiroid hormonu) boy uzamasını etkiler. 

Çocukların büyüme hızı zaman zaman yavaşlayıp zaman zaman büyüme ataklari ile hızlanır. İlkbahar ve yaz aylarında büyüme daha hızlı iken, sonbahar ve kış döneminde daha yavaştır.  

Erişkin boyu ne kadar olur?

Bir çocuğun erişkin boyunu tahmin etmek için anne ve babanın boy ortalamalarından elde edilen hedef boy hesaplaması yapılır.   

Kız çocuğu için hedef boy; anne boyu ve baba boyu toplanıp, 13 çıkarılır ve sonuç ikiye bölünerek elde edilir.   

Erkek çocuğu için hedef boy; baba boyu ve anne boyu toplanır, buna 13 eklenir ve sonuç ikiye bölünerek hesaplanır.  

Hedef boya göre hesaplanandan 7 cm daha uzun veya daha kısa olabilir. 

Boy ve kilo ne sıklıkta ölçülmeli?

İlk 6 ay ayda bir, 

6 ay 1 yaş arası en az üç ay arayla, 

1-3  yaş arasında en az altı ayda bir,

4-6 yaş arasında yılda bir.

Ne zaman yetersiz boy uzaması?

2-6 yaş arasında yılda <5 cm,

6 yaş -Puberta arasında erkeklerde <4 cm yıl 

kızlarda <4 cm yıl 

Boy uzaması ne zaman durur? 

Kızlarda:

Telarş (meme büyümesi ) başladıktan sonra ergenlik sonuna kadar max 20 (genelde) – 25 cm boy uzaması olur. 

Menarş (ilk adet) başladıktan sonra 10-15 cm, menarştan 1 yıl sonra max 5 cm uzama olur.

Menarştan 2 yıl sonra boy artık erişkin boyundadır, uzamaz. 

Erkeklerde:

Testisler büyümeye başladığında boy uzaması hızlanır. Ergenlik boyunca toplam 25-30 cm boyda uzama görülür. Sakal ve göğüs kılları çıktığında artık boy uzaması durur.